خورجین
در لغتنامه دهخدا ریشه کلمه خورجین، از «خرج» معنا شده که واژه‌ای است عربی و به معنای کیسه. خورجین هم یعنی دو کیسه. خورجین ابزاری بوده که معمولا در داد و ستد یا هنگام کوچ مورد استفاده قرار می‌گرفته، هدف اساسی از بافتن خورجین کارآیی و فایده عملی آن بوده نه آفرینش زیبایی و برانگیختن خیال، اما عشایر به این بعد هم اهمیت می‌دادند و عالی‌ترین و زیباترین نمونه دستبافته‌های عشایری را برای سفر و کوچ خود می‌بافتند.
خورجین به زبان پارسی میانه بارجامک (barjamak) نوعی کیسه است که بر پشت حیوانات باری به منظور قرار دادن بار در آن گذاشته می‌شود. خورجین‌ها معمولاً از دو جوال تشکیل شده‌اند که نیمی از دهانه‌ی هر دو را به هم می‌دوزند. خورجین در حمل و نگهداری اشیاء نفیس و قیمتی بویژه در مواقع کوچ مورد استفاده عشایر قرار می‌گیرد و تقریباً حکم صندوقچه را دارد. خورجین‌ها جزو جهیزیه‌ی دختر عشایری هم به شمار می‌آیند. گونه‌ای از خورجین نیز در دوچرخه‌سواری کاربرد دارد که به نام خورجین دوچرخه شناخته می‌شود.
خورجین از دستبافتهای بی‌گرهِ عشایر است که توسط زنان بر روی دارهای افقی و معمولاً از نقوش سنتی انتخاب و بافته می‌شود. خورجين هاي معمولي در ابعاد 100´50 سانتي متر که براي حمل خوراک، وسايل و ابزار معمولي يا مرتبط به شغل اشخاص، بيشتر توسط اهالي شهرستان هاي شهرکرد و بروجن که در حوزه «چهارمحال» واقع هستند توليد مي شوند. لازم به ذکر است که بافت اين نوع خورجين در شهرستان بروجن بيشتر توسط «قشقايي» ها انجام مي پذيرد.
خورجين هاي بزرگ معمولا در ابعاد150´100 سانتي متر بافته مي شوند و براي جابه جايي بارهاي زياد، لباس ها و رختخواب هاي کم حجم مورد استفاده قرار مي گيرند و توليد آنها در انحصار بختياري هاست. اين دستبافته ها بيشتر با شيوه گليم باف ساده ايجاد شده اند ولي در بافت برخي از آنها از شيوه هاي پرزبافي و نوع خاصي پيچ بافي مخصوص اين استان که به «رندي» يا «سوزني» موسوم است نيز استفاده شده که حائز اهميت است.
اين توليدات زيبا از لحاظ نقش اندازي نيز داراي نقوشي هستند که بيشتر يا برگرفته از عقايد و آداب و رسوم هستند، يا با تاثيرپذيري از محيط اطراف بافنده خوش ذوق و يا با به کارگيري نقوش هندسي ايجاد شده اند. اما آنچه حائز اهميت است جداي از مساله مالکيت و حفاظت از مال و اموال و توليد وسايلي که چنين احتياجاتي را برطرف مي سازند، رنگ بندي زيبا و نقوش خارق العاده اين محصولات است که هر بيننده صاحب انديشه هاي را به تفکر و تحسين وا مي دارد.
مساله مهم هنر، سليقه، فرهنگ و ديد عميق و زيباشناسانه هنرمندان گمنامي است که وسايل کاربردي روزمره را با ذوق خاص و وسعت نظرشان، تبديل به کالاهاي ارزشمند گنجينه اي کرده اند. مطالب اين مقاله به شيوه ميداني و کتابخانه اي جمع آوري و به شيوه توصيفي – تحليلي ارائه شده است. خورجین به ۲ دسته تقسیم می‌شود، جفتی یا تک خورجین و ۲ خورجین. در بیان این دستبافته باید گفت خورجین، دستبافتهای چهارگوش که پشت آن با آستری از جنس گلیم است برای نگهداری اشیا در چادر یا سفر و یا برای بارکشی چهارپایان.قطعا خورجین از صنایع دستی است.خرید صنایع دستی می تواند تجربه ای جذاب از هر سفر باشد.
