«سواس» نام کفشی ساده و محکم است که از برگ نوعی درخت خرما به نام داز ساخته میشود؛ در گذشته مردان بلوچی به دلیل اقلیم گرم و خشک و فراوانی این درخت خرما، در سیستان و بلوچستان از آن استفاده میکردند.
سواس sovas پای ابزاری است بافته شده از سیس sis رشته های بسیار محکمی که کنده و شاخه نخل را پوشانده است درست میشود. استاد کار از سیس ( الیافی بسیار محکم مثل الیاف نارگیل) که از نخل جدا میکنند رشته ای میتابد و سپس بطور استادانه انرا به هم میبافد و برای اینکه الیاف خشن نباشد و پا را ازار ندهد به دور ان الیاف تابیده شده از رشته های برش داده شده پارچه میپیچیدند . این پای ابزار با امدن کفش ها و دمپایی های جدید بدست فراموشی سپرده شده و استادان فن هم تقریبا همگی فوت شده اند.
صنایع دستی سیستان و بلوچستان تنوع بسیاری دارد. حتی قدمت برخی از آنها به چند هزار سال قبل بر میگردد. برخی از این صنایع به ثبت ملی هم رسیدهاند. حصیربافی یکی از انواع صنایع دستی این استان است و سواس یک نوع خصیربافی است.در خرید صنایع دستی می توانید سواس را در لیست خود قرار دهید.
سواس پاپوشی است که مردان بلوچ در گذشته بیشتر از آن استفاه میکردند. زیرا سبب خنک ماندن پاها در گرمای سیستان و بلوچستان میشود. مهمترین ویژگی سواس این است که در برابر خار مقاومت زیادی دارد، بنابراین در گذشته بیشتر شترداران در کویر از این کفشها استفاده میکردند تا در فصل گرما با یک بار مرطوبکردن سواس به راحتی بتوانند حدود ۲۰ کیلومتر پیادهروی کنند و پاهایشان سرد بماند.
مردان بلوچی برای ساخت این کفش زیبا و محکم برگ درخت داز یا همان خرمای وحشی را جمعآوری میکنند و سپس آن را میریسند. در مرحله بعدی این برگهای ریسیده را با سنگ میکوبند و در آفتاب قرار میدهند. سپس سواس را در آب میاندازند و کمی بعد از آن خارج میکنند و مجددا با سنگ میکوبند تا شکل مناسب خود را پیدا کند. در آخر یک طناب به دور کمر و دو شاخه طناب دیگر را در دوسرپاهای خود قرار میدهند و برگهای کوبیده شده را به دور این طنابها تاب میدهند تا کفشی محکم ساخته شود. در شهرستان سراوان در سیستان و بلوچستان تنها کارگاه زنده ساخت این پاپوش فعال است.