صنایع دستی یزد
ایران سرزمینی پهناور با هنرمندانی گمنام است.صنایع دستی یکی از هنر و سوغات های زیبای این کشور است.خرید صنایع دستی می تواند یکی از خاطرات جذاب هر سفری باشد.
استان یزد یکی از مهم ترین استان های کویری ایران است که صنایع دستی آن را :
سرامیک و سفال ، کاشی سازی ، زرگری ، زیلوبافی ، شعربافی ، ترمه بافی ، فرش بافی ، شمد ، دستمال ، مخمل ، دارایی ، چادرشب بافی ، قناویز ، دندانی ، گیوه بافی ، حصیر بافی ، خورجین بافی ، روفرشی ، سفره ، احرامی ، قلم زنی ، شيشه‌گری ، چرم‌سازی ، موتابی و نمدمالی تشکیل می دهند.در این مقاله قصد داریم با این محصولات بیشتر آشنا شویم.
سراميک و سفال : هنر سفالگری در استان يزد به ويژه در شهر ميبد دارای طرح‌های ويژه‌ای است و از حال و هوای كوير نشأت گرفته است . در اصطلاح محلی به توليدات سفال ”كواره“ می‌گويند .
سفال و سراميک ميبد با نقش‌های اصيل « خورشيد خاتم » و « مرغ و ماهی » شهرت فراوان دارد .
« خورشيد » سمبل آفتاب درخشان كوير
« مرغ » نماد گونه‌ای از گنجشكان نواحی كويری
«ماهی» كنايه از كم آبی اين سرزمين است .
كوزه‌ها و كاسه‌های ساخت استان يزد ، به ويژه ساخته‌های شهر ميبد از ظرافت و زيبايی خاصی برخوردارند و نمونه‌های آن در سفال‌های ساير نقاط ايران به چشم نمی‌خورد .
كواره‌های ساخت ميبد عبارتند از:
سفال ساده بی لعاب ، سفال لعاب دار، اشيای كاشی و سراميک .
كاشی‌سازی: كاشی‌سازی عبارت از به كارگيری كاشی‌های زيبا و گوناگون سنتی در معماری بناها است. اين هنر در استان يزد قدمتی هفتصد ساله دارد .
هنرمندان ابتدا اشكال دلخواه كاشی را تهيه و سپس روی آن‌ها را نقاشی می‌كنند و بعد آن‌ها را لعاب داده و پخت می‌كنند .
انواع كاشی اين استان عبارت اند از:
كاشی يزدی ، كاشی كمک ، كاشی شبكه ، كاشی شش گوش ، كاشی حاشيه ، كاشی اكمند ، كاشی هفت‌رنگ و كاشی جوک.
زرگری : زرگری يكی از هنرهای دستی استان يزد است . زرگرها با طرح‌های بسيار زيبا از نقوش ساده هندسی و نمادين با تلفيق سنگ‌ها و گوهرهای قيمتی زيورهای بسيار متنوع برای زينت زنان و دختران می‌آفرينند .
اين زيورآلات شامل گوشواره ، گردن بند و سينه‌ريز، دستبند ، انگشتر، حلقه و النگو است. در استان يزد سال‌ها است كه راسته‌ای تحت عنوان راسته زرگرها در بازار خان ساخته شده است .
از جمله ابزار زرگری كه تا پنجاه سال پيش مورد استفاده بود و در حال حاضر منسوخ شده ، می‌توان به ترازوهای مثقالی ، بوته ، كوره‌های گلی ، انبر سركج ، رجه با شيارهای كوچک و بزرگ ، حديده با سوراخ‌های متعدد در انواع ياقوتی و الماس اشاره كرد . در حال حاضر از وسايل بسيار مدرن استفاده می‌شود كه در يک ساعت چند كيلوگرم طلا و نقره را به مفتول و تسمه تبديل می کند.
زيلوبافی (پلاس‌بافی) : اين دست‌بافته زيبا ، خاص مناطق حاشيه كويری است . اين فرش با نوع زندگی مردم منطقه تطابق دارد و بخشی از اعتقادات مذهبی ، تاريخ ، معماری ، طبيعت و گويش مردم اين نواحی نيز، بر تار و پود آن نقش بسته است . زيلوبافی در شهر ميبد سابقه‌ای ديرينه دارد .
برخی سابقه زيلوبافی در شهر ميبد را به قرن هشتم هـ . ق و دوره ی مظفريان نسبت می‌دهند . قديمی‌ترين و در عين حال نفيس‌ترين زيلوهای ميبد ، به قرن دوازدهم هـ . ق تعلق دارد و بر روی آن بيست‌وچهار سجاده طراحی شده است . در مجموع رنگ‌های آن با اندكی اختلاف ، يكسان و چشمنواز است . در حاشيه اين زيلو ، نام واقف و تاريخ 1188 هـ . ق نقش شده است.
سه تخته زيلو در مسجد جامع « هفتادر» در عقدا وجود دارد كه در نوع خود بی نظير است . دوتخته آن بافته « حاجی باقر ميبدی » در سال‌های 1070 و 1083 هـ . ق است و زيلوی فرسود ديگر، مربوط به سال 1023 هـ .ق است . از ديگر زيلوهای تاريخی ميبد می توان به زيلوی آويخته مسجد اميرچقماق ( مربوط به سال 1279 هـ . ق) و زيلوهای كهنه مسجد ركن‌آباد ميبد اشاره كرد .