سیسبافی، هنر بومی مردم کویرنشین ایران
کویرهای و بیابان های ایران، روزگاری دریایی بزرگ بوده اند. بر کرانه های سبز و باشکوه این دریا، تمدنی شگفت در شش هزار سال پیش شکل گرفته بود. ایرانیان از جایی دیگر به این سرزمین نیامدند، آنان از همین دیار برخاستند و چون دریاها خشکید، بر ترک اسبان خویش، تمدن و فرهنگ را در سراسر جهان پراکندند.
همان طور که می دانیم بیشتر شهرها و روستاهای کشور در زمره مناطق خشک، بیابان و کویر هستند و مردمان این مناطق – که حدود 40 میلیون نفر را تشکیل می دهند-، آداب، گویش و فرهنگ مخصوص به خود را دارند، مانند
رسم شترکشان در کاشان، رسم برات در زواره، رسم آب پاشی، رمضان در خاش، فرهنگ و گویش مردمان یزد و نطنز و دیگر گویش های ایرانی مانند گرکویه ای، همچنین آیین باران خواهی در ایران و غیره. پس لازم است در خصوص فرهنگ این مردم اطلاعاتی را کسب نموده، تا از آن در مدیریت(ایجاد جاذبه های گردشگری و غیره جهت دیدن این تنوع فرهنگی) و اصلاح این مناطق (بحث استفاده از دانش و فرهنگ بومی) جهت رسیدن به توسعه پایدار بهره جست.
زیرا اگر بدون توجه به فرهنگ، آداب و عدم بکارگیری دانش بومی اقدام به کارهای مدیریتی و اصلاحی بنماییم، ممکن است جواب خوبی از اقدامات انجام شده نگیریم. پس بهتر از این تنوع فرهنگی و دانش بومی در تقویت زیست بوم و پویایی اقتصادی این مناطق نهایت استفاده را ببریم. یکی از صنایع دستی تزئینی ـ کاربردی ایران سیسبافی نام دارد که از قدیمیترین صنایع دستی بومی مردم بوشهر، یزد و سیستان و بلوچستان به شمار میآید.
جبر محیط از دیرباز مردم کویر را مجبور به استفاده از همه امکانات موجود در اطراف خود کرده که استفاده از شاخ و برگ درخت خرما برای تهیه برخی از ملزومات زندگی یکی از این استفادههاست.
سیسبافی هنری است که بخشی از اوقات فراغت مردم کویر را پر میکند و با این که از تولید آن بهشدت کاسته شده است، هنوز هم در میان برخی زنان رواج دارد و برای خلق آن از برگ درخت خرما استفاده میشود.
برگ درخت خرما به دو نوع مغ و پیسک تقسیم میشود که پیسک همان برگهای اطراف درخت خرماست که عمر بیشتری دارند و مغ برگهای میانی درخت است که تازه روییدهاند و از ظرافت بیشتری برخوردارند.
سیس رشته الیافی است که در اطراف تنه درخت میروید و رها میماند و به عبارتی گیس درخت خرماست. طناب ضخیمی که در اصطلاح محلی به سازو معروف است از به هم تنیدن این رشتهها به دست میآید. برای بافت پادری نیز از این الیاف استفاده میشود.
سیس رشته الیافی است که در اطراف تنه درخت میروید و رها میماند و به عبارتی گیس درخت خرماست. طناب ضخیمی که در اصطلاح محلی به سازو معروف است از به هم تنیدن این رشتهها به دست میآید. برای بافت پادری نیز از این الیاف استفاده میشود.
درست است که مجموعه مارسین بیشتر در حوزه خرید صنایع دستی اصفهان فعالیت می کند.اما اینامر موجب عدم توجه به صنایع دستی سایر نقاط کشور نخواهد شد.سیس بافی هنری است که سالها در این سرزمین حضور داشته است.