نقاشی سه بعدی یکی از جذاب ترین سبک های نقاشی است که در انواع مختلف و با ابزار های گوناگون برای به اشتباه انداختن چشمان مخاطب استفاده می شود. در این مجله این نقاشی را از ابتدا با هم بررسی می کنیم به تاریخچه آن می پردازیم و آموزش نقاشی سه بعدی را برایتان قرار می دهیم در ادامه با مجله ی مارسین همراه باشید.
نقاشی سه بعدی چیست؟
نقاشی دگرگون شبه سه بعدی یا همان نقاشی سه بعدی که به غلط در بین مردم به این نام رایج شده است، یک نوع از نقاشی است که با استفاده از تکنیک های مختلف، در این هنر تلاش بر این است که طرح و نقش نقاشی شده به جای دو بعد، دارای سه بعد باشد و مخاطب تصور کند که تصویر از صفحه خارج شده است.
امروزه در شهر های مختلف برای نقاشی روی دیوار و یا زمین از سبک نقاشی سه بعدی استفاده می شود و با استقبال مردم رو به رو شده و در برخی جایگاه ها، هنرمند با ظرافت یک طرح را تمیز نقاشی کرده و به چشم مخاطب، این هنر اینقدر واقعی می آید که از آن عکس میگیرد و برای اطرافیان خود نیز با هیجان از این اتفاق می گوید.
نقاشی دگرگون چیست و چطور به وجود میآید؟
تاریخچه نقاشی سه بعدی
نقاشی سه بعدی امروزه با به وجود آمدن شبکه های اجتماعی و گسترش فضای مجازی بیشتر دیده شده و مورد توجه قرار گرفته است. ولی این سبک از نقاشی جدید نیست و تاریخچه طولانی دارد و حاصل سالها تجربه و تکامل توسط هنرمندان مختلف است. نقطه شروع هنر نقاشی سه بعدی به دوران رنسانس در قرن ۱۷ و ۱۸ میلادی برگردد. در این دوره اولین مرحله از پیدایش نقاشی سه بعدی، با طراحی نقاشی های دگرگون(Anamorphic Painting) که از زاویه ی خاصی قابل مشاهده هستند اتفاق افتاد و به مرور به تکامل رسید. چیزی که هنوز هم در نقاشی های سه بعدی دنبال می شود. در ادامه سبک طراحی ها به سمت کامل شدن پیش رفت و به تدریج طرح های دو بعدی اولیه، با فضاسازی های سه بعدی هنر متفاوتی را خلق کرد. به صورت ویژه هنرمندانی که در سبک نقاشی های خیابانی فعالیت داشتند برای اولین بار خالق طرح های سه بعدی شدند که امروزه نیز هنوز این سبک از نقاشی های سه بعدی خیابانی محبوبیت خود را دارد. در ادامه به بررسی مراحل پیداش و نقاشی سه بعدی و دگرگون می پردازیم.نقاشی دگرگون؛ مبدا پیدایش نقاشی سه بعدی
همان طور که توضیح دادیم تاریخچهی طراحی دگرگون به دوره رنسانس برمیگردد. به این نقاشیهای کشیده و شاید بیقواره طراحی آنامورفیک (anamorphic) میگویند. آرتیستها در آن دوره در تلاش بودند که پرسوکتیو را به صورت دقیق بشناسند. این آرتیستها میخواستند آن چیزی که چشم از زاویه خاص میبیند را در صفحهی متفاوتی تصویر کنند. این نوع از نقاشی در دوره ی پیدایش نیز جذابیت خاصی داشته و به مرور محبوب تر شد، زیرا مخاطب را به کنجکاوی وادار میکند که در پس یک تصویر بی شکل و درهم چه طراحی نهفته است. نتیجه این تلاش به وجود آمدن نقاشیهای خاصی بود که حالت کشیدهای داشت. تاریخچه این تکنیک هنری را میتوان در کتاب Anamorphic Art به همراه مثال های متعدد ببینید. طراحی نقاشی های دگرگون مقدمه ای برای شروع ایده ی نقاشی سه بعدی بود و منجر به خلق این هنر زیبا شد.شکل گیری نقاشی سه بعدی
طراحی نقاشی های سه بعدی و نقاشی های دگرگون با نقاشی خیابانی همراه شد و می توان گفت تولد این هنر در دیوار های خیابان ها شکل گرفته است. از زمانی که آرتیستهای خیابانی برای جمع کردن اعانه به عنوان یک منبع درآمد، در خیابانها نقاشی میکردند. این نقاشیها بیشتر با پاستل گچی اجرا میشد. استفاده از پاستل گچی در نقاشیهای خیابانی از همان دوره رایج شد. همین هم به عنوان یک سنت کماکان رایج است. حتی امروزه هم تعداد زیادی از نقاشی های سه بعدی با پاستل روی زمین کشیده میشود. کار کردن با پاستل گچی برای هنرمندان بسیار راحت بود. بعد از اتمام نقاشی میتوانستند آن را پاک کنند. به این ترتیب به سطح خیابان و سنگفرشها آسیبی نمیرسید. زمان نقاشی کردن آرتیستها معمولا یک نصفه روز بود. مردمی که از آن محله گذر میکردند با این نقاشیها وقت میگذراندند. همچنین مبلغی به عنوان اعانه و کمک به آرتیست پرداخت میکردند. این موضوع تا دوران معاصر ادامه داشت. تا زمانی که کمتر به این سبک از هنر خیابانی توجه شد. و جای آن را فستیوالهای نقاشی خیابانی گرفت. ولی همچنان اجرای آثار به وسیله پاستل گچی انجام میشد. در این فستیوالها آرتیستها فرصت زیادی برای اجرای نقاشی خود نداشتند. شاید یکی دو روز تا فضای چند متری اثر خود را نقاشی کنند. در سال ۱۹۹۵ برخی از آرتیستهای شاخص این حوزه شروع به آزمون و خطا در طراحی دگرگون کردند. آنها تلاش کردند ارتباطی میان نقاشی و سطح زمین پیدا کنند. آثاری که این هنرمندان روی سطح زمین میکشیدند، همان نقاشیهایی بود که با ابعاد کوچکتر روی بوم میکشیدند. اندازه بزرگ روی سطح زمین باعث میشد آثار به نظر فشرده و ناواضح دیده شود. (منظور این است که وقتی یک تصویر را از پهلو نگاه میکنید، واضح نیست. به صورت فشرده دیده میشود.) از این جهت استفاده از تکنیک طراحی آنامورفیک یا دگرگون ایدهی بسیار هوشمندانهای بود. هنرمندان نقاشی خیابانی تلاش زیادی برای آزمون و خطای این موضوع کردند. رابطه بین زاویه دید، زمین و نقاشی کردن. این تلاش طی ده سال منجر به اولین نقاشیهای سه بعدی که ما امروزه میشناسیم شد.اولین نقاشی سه بعدی دنیا
اولین نمونه نقاشی دگرگون را میتوان در اثری از Hans Holbein مشاهده کرد. او در سال ۱۵۳۳ نقاشی عجیبی به نام The Ambassadors کشید که در پایین آن قسمتی نامفهوم وجود داشت. این قسمت نا مفهوم با مشاهده از زاویه ای بسیار پایین رمز گشایی میشد. اما نقاشی دگرگون با فضا سازی سه بعدی یک باره به وجود نیامنده است. پس نمیتوان از هنرمند خاصی به عنوان خالق اولین نقاشی سه بعدی یاد کرد. اما از کورت وینر، نقاش هلندی به عنوان پیشگام این هنر نام میبرند. او اولین نقاشی دگرگون خود را در اواخر دهه هشتاد میلادی کشیده است. آرتیستهای دیگری نیز به پیشرفت روز افزون این هنر کمک کرده اند و باعث ارتقأ هرچه بیشتر این هنر شدهاند. معروفترین آنها که اکنون نیز مشغول به کار است جولین بیور است. به او لقب پیکاسوی پیادهروها را داده اند. جولین بیور آرتیست انگلیسی، نقش بسیار مهمی در معرفی این هنر داشت. او آثاری را اجرا کرد که مخاطب عادی با آنها بیشتر ارتباط برقرار میکرد. جولین 3D Street Art را به مخاطبان بیشتری معرفی کرد. هنرمندان دیگری نیز در پیشرفت این سبک نقش مهمی داشتند.نقاشی سه بعدی یکی از تکنیک های خطای دید
طراحی نقاشی های دگرگون بر پایه ی خطای دید است. اصلا نقاشی های سه بعدی با ایجاد خطای دید دو بعد را به سه بعد تبدیل میکنند و زیبایی این هنر بر همین اساس است. این روزها استفاده از خطای دید در نقاشی گسترش یافته است و با دقت و جییات بیشتری شکل میگیرد و مخاطب را متحیر می کند و هنوز هم در نقاشی های خیابانی ایجاد خطای دید را مشاهده می کنیم.کاربرد های نقاشی سه بعدی
نقاشی سه بعدی در نگاه اول، بیشتر یک اثر بامزه و جالب برای عکس گرفتن و تفریح کردن است. این هدف بسیار خوبی است زیرا ساختن لحظههای لذتبخش برای مخاطب یکی از اهداف هنرمند است. ولی نقاشی سه بعدی کاربردهای دیگری در زمینههای مختلف نیز دارد. هر فردی در کسب و کار های مختلف به دنبال ارتقای زمینه ی فعالیت خود است و تبلیغات یکی از حوزه های بسیار مهم برای پیشرفت به حساب می آید، تبلیغات به صورت دیجیتال یا دستی صورت میگیرد و در هر دو صورت استفاده از طراحی های سه بعدی منجر به جلب توجه بیشتر کاربران می شود. به همین دلیل امروزه می بینیم که بیشتر از قبل از طراحی های سه بعدی برای تبلیغات استفاده می گردد. طراحی دکوراسیون ،طراحی نمای ساختمان، طراحی داخلی، تبلیغات ، طراحی مجله و روزنامه، طراحی گرافیک و … از کاربردهای دیگر نقاشی سهبعدی است. نقاشی سهبعدی به دو صورت انجام میشود. روش آنالوگ یا طراحی دستی که تمام روند با طراحی دستی انجام میشود . این روش کاربردهای خاص خودش را دارد. روش دوم، روش طراحی دیجیتال. قابلیت چاپ در این روش باعث تنوع و کاربری بیشتر میشود.نقاشی سه بعدی یا حقه شعبدهبازی
نقاشی سه بعدی در نگاه اول بیشتر شبیه یک حقه شعبدهبازی است. وقتی در کنار این نو آثار عکس میگیرید همه چیز واقعی به نظر میرسد. انگار واقعا یک کوسه از زمین بیرون آمده. یا لبه یک آبشار ایستاده اید. این نوع آثار میتواند یک حقه باشد اما یک حقه بصری و خطای دید. در آثار نقاشی سه بعدی زاویه دید نقش مهمی دارد. زاویه دید باعث میشود یک تصویر دگرگون و بهم ریخته روی سطوح را، به صورت سه بعدی ببینیم. در این سبک هنری، نقاش کاری میکند که نقاشی اش را آنطور که او دوست دارد ببینید. آن را کشیده و به هم ریخته طراحی میکند، ولی شما آن را درست و سه بعدی میبینید.نقاشی سهبعدی چرا جذاب است؟
اصلی ترین دلیل جذابیت نقاشی های سه بعدی ایجاد خطای دید و سه بعدی دیده شدن تصویر است. دلیل دیگر جذابیت نقاشی سه بعدی خرق عادت بودن آن است. یعنی چیزی متفاوت با واقعیتی که وجود دارد. برای مثال شاید ما هیچ وقت نتوانیم بالای یک آبشار یا قله یک کوه بایستیم و عکس بگیریم. نمیتوانیم دهان یک کوسه را با دست بگیریم و عکس بیاندازیم . حتی شخصیتهای کارتونی که با استفاده از نقاشی سهبعدی به دنیای واقعی میآیند. ما میتوانیم در کنارشنان عکس و فیلم بگیریم.عوامل موثر در کیفیت نقاشی سه بعدی
کیفیت نقاشی سهبعدی به عوامل متعددی وابسته است. نمیتوانیم بگوییم اگر رنگها خوب و شفاف باشند یک نقاشی عالی داریم. یا حتی نمیتوانیم بگوییم اگر تکنیک سه بعدی به درستی اجرا شده باشد یک نقاشی عالی میشود.باید همه چیز درست و به جا استفاده شود . ظرافت و جزییات به درستی رعایت شود تا یک نقاشی سه بعدی دارای کیفیت مناسب باشد. جنس سطحی که کار روی آن اجرا میشود. جنس رنگی که از آن برای اجرای اثر استفاده میشود. تکنیکی که آرتیست از آن برای اجرای اثر استفاده میکند. این موارد از موارد جانبی تاثیر گذار بر روی اجرای یک اثر سهبعدی است. اما هماهنگی ذهن طراح بافضای ۳ بعدی از اصلیترین عوامل کیفیت این سبک آثار است. این هماهنگی باعث بوجود آمدن طرحها و ایدههای جذاب میشود. حالا اگر چنین طرحی متغیرهای دیگر را داشته باشد تبدیل به یک اثر شاخص میشود. اگر این عوامل رعایت نشود، اثر تبدیل به یک نقاشی معمولی، مثل هزاران اثر نقاشی سه بعدی دیگر در اینترنت میشود.نقاشی سهبعدی بر روی چه نوع سطحی اجرا میشود؟
محدودیتی برای سطوح قابل اجاری این هنر وجود ندارد و این آثار را میتوان روی تمامی سطوح اجرا کرد. ولی بیشتر این آثار را روی سطح زمین دیدهایم. بیشتر هنرمندان به علت خاص بودن سطح زمین، و زاویهای که با بیننده دارد از سطح زمین استفاده میکنند. اجرا بر روی سطح زمین برای هنرمند راحت تر از اجرا روی چند سطح است. همچنین اثر اجرا شده روی سطح زمین شگفتی بیشتری برای مخاطب دارد. دلیل این شگفتی زاویه دید مایل نسبت به زمین است. آثار سه بعدی بیشتر در خیابانها دیده شدهاند. بخشی از هنر خیابانی هستند. به این منظور به آن 3D street art (هنر سهبعدی خیابانی) یا 3D pavement art (هنر سه بعدی پیادهرو ها) میگویند. هنرمندان در این سبک با استفاده از پاستل گچی طرح خود را روی سطح آسفالت یا سنگفرش منتقل میکنند. پاستل گچی به دلیل ویژگیهایی که دارد برای این کار مناسب است. کاربری ساده، آسیب نرساندن به سطح زمین و پاکسازی ساده، از ویژگیهای پاستل است. این موضوع باعث شده که از آن برای فستیوالها و رویدادهای گذرا استفاده شود. این ویژگی بد نیست و برای خود یک سبک محسوب میشود.نقاشی سه بعدی روی چند سطح
نقاشی سهبعدی امکان اجرای همزمان و پیوسته روی چند سطح را دارد. هنرمند میتواند از چند سطح پیوسته یا جداگانه استفاده کند. نقاشی را به نحوی پیاده کند که تمام این تکه های تصویر از زاویه خاص سه بعدی دیده شوند. آرتیستهایی که این سبک از نقاشی را اجرا میکنند کار بسیار دشواری را انجام میدهند. نقاشی دگرگون روی چند سطح مختلف، به مراتب کار بیشتری نسبت به یک نقاشی یک سطحی دارد. نسبت به جابجایی بیننده و تغییر زاویه بسیار حساستر است. همین موضوع باعث میشود زمان زیادی صرف طراحی اثر شود. از طرفی تکمیل کردن تصویر و کشیدن خطوط در امتداد هم در این سطوح کار بسیار دشواری است. این تکنیک آزمون و خطای زیادی برای هنرمند به همراه دارد. به همین خاطر معمولا از روشهای ماندگارتری برای کشیدن این نقاشیها استفاده میکنند. در این آثار از رنگهای آکرولیک که ماندگاری بیشتری دارند یا تثبیت کنندهها استفاده میشود. نقاشی سهبعدی چند سطحی را میتوان در آثار هنرمندان شاخصی مانند SERGIO ODEITH، هنرمند پرتغالی مشاهده کرد. نقاشیهایی که معمولا روی دو یا چند سطح اجرا میشود و سایههای آن روی سطوح مختلف کشیده میشود.کاربرد نقاشی سه بعدی در دیگر هنرها
نقاشی سه بعدی، به عنوان یک هنر مستقل معرفی میشود. اما یک تکنیک بسیار کاربردی در سایر حوزههای هنری به حساب میآید. برای مثال از آن میتوان برای طراحی بستهبندی یک محصول استفاده کرد. طرحی که توجه زیادی را در قفسهها به خودش جلب میکند. یا از آن میتوان در طراحی دکور داخلی یک آپارتمان استفاده کرد. طراحی دگرگون به تمام هنرهای حوزهی تجسمی که درون آن تجربه دیدن نقش مهمی دارد کمک بزرگی میکند. در مجموعه مارسین علاوه بر خرید صنایع دستی میتوانید از محصولات هنر های تجسمی صنایع دستی در صفحه ی تابلو خطاطی و نگارگری دیدن فرمایید. البته اینطور نیست که فضای دگرگون سهبعدی به طور مستقیم در تمامی هنرها استفاده شود. بلکه خرده تکنیکهای فضای سهبعدی یا فضای فکری تقریبا سه بعدی الهام بخش است. با استفاده از این تکنیک هنرمند میتواند در آثارش ساختار شکنی کند و از فضای رایج نقاشیهای دو بعدی خارج شود.آموزش نقاشی دگرگون و سه بعدی
قبل از آموزش نقاشی سه بعدی بهتر است با تکنینک های این نقاشی آشنا شوید تا نوع نقاشی مورد نطر خود را که میخواهید در آن آموزش بیینید، بشناسید. هر آرتیستی به علت تجربهای که در نقاشی دارد روش خاص خود را برای اجرای نقاشی سه بعدی استفاده میکند. با برسیهای انجام شده متوجه شدیم که تکنیکهای اجرای این نوع آثار در آرتیستهای مختلف به ۳ یا ۴ تکنیک ثابت محدود میشود. هر کدام از آرتیستها روش خاص خودشان را در آثار پیاده میکنند. البته همه چیز تکنیک پیاده کردن طرح نیست. توانایی های طراحی، ایده پردازی طراحی و رنگآمیزی، بسیار مهم هستند. تمامی تکنیکهای نقاشی سه بعدی در نهایت تبدیل میشوند به یک تصویر دگرگون که از قوائد هندسی پیروی میکند. در نتیجه خروجی همه تکنیکها یکسان است. آن چیزی که باعث شاخص شدن اثر میشود، ایده هنرمند برای اجرا، سبک هنری و اجرای دقیق تکنیک طراحی دگرگون روی سطح است. با بررسی که انجام دادیم متوجه شدیم که بیشتر آرتیستها از روش چشمی و شابلون استفاده میکنند. با استفاده از دریچه دوربین نقاشی خودشان را مدام چک میکنند که از طرح اصلی پیروی کرده باشند. یا اینکه از شابلون استفاده میکنند. یعنی اول طرح را به صورت دگرگون شده در ابعاد کوچک طراحی میکنند و سپس روی زمین اجرا میکنند. سطحی که روی آن کار میکنند در نود درصد موارد یک سطح صاف است. یا روی دیوار یا روی زمین. آرتیستهای بسیار محدودی توانایی اجرای نقاشی سه بعدی روی چند سطح را دارند. در مجموع تکنیکهای پیاده کردن نقاشی سه بعدی را به ۵ روش میتوان تقسیم کرد.-
نقاشی سه بعدی با روش چشمی
-
نقاشی سه بعدی با روش سایه اجسام یا تابش
-
نقاشی سه بعدی با روش هندسی
-
نقاشی سه بعدی با روش الگو کردن یا شابلون
-
نقاشی سه بعدی با روش الگوریتمی