مجله مارسین, مجله هنر

همه چیز درباره خاتم کاری

شکلات خوری خاتم کد 202

خاتم کاری چیست؟(خاتم کاری یعنی چه؟)

به طور کلی در خصوص خاتمکاری می توان گفت که این هنر ترکیبی از چند ضلعی‌های منظم با تعداد اضلاع متفاوت که با استفاده از مواد اولیه گوناگون در رنگ‌های خاص توسط هنرمندان خاتمکار، طراحی می شود. این چند ضلعی ها می توانند پنج، شش، هفت، هشت یا ده ضلعی باشند و روی سطح بر مبنای ایجاد طرح هندسی، یا موزاییک و یا مثلثی کنار هم قرار بگیرند. اما نکته ای که وجود دارد منتظم بودن این چند ضلعی ها و قرار گرفتن منظم آن ها در کنار یکدیگر است.در لغت نامه دهخدا خاتم کار اینگونه تعرف شده است:"خاتم کاری.[ ت َ ] ( حامص مرکب ) نشاندن استخوان در چوب با نقش ونگار. خاتم سازی. رجوع به خاتم بندی و خاتم سازی شود : آسوریها در صنایع دیگر مانند صنعت زرگری وخاتم کاری... ماهر بودند. ( ایران باستان ج 1 ص 128 )."

هنرخاتم از دوبخش عمده
الف خاتم سازی
ب: خاتم کاری
تشکیل شده است . هنر خاتم سازی به مراحل اولیه ساخت خاتم تا مرحله برش و هنر خاتم کاری به مرحله نصب برش تا پرداخت و پایان کار می گویند.

کشور ایران مهد تمدن، هنر و زیباترین صنایع دستی می باشد. که اکثر این صنایع دستی قدمت تاریخی دارند. خاتم کاری یکی از هنر های فاخر و ارزشمندی است که اهمیت بسیار زیادی در تاریخ هنر ایران دارد، خاتم از هنر های دقیق و پرکار و البته دستی است که ساخت آن به دقت و حوصله نیاز دارد.

برای خرید خاتم کاری و محصولات مرتبط با آن در مارسین می توانید با کلیک بر روی لینک وارد صفحه مربوطه شده و اقدام به خرید نمایید.فروشگاه صنایع دستی مارسین با تمرکز بر صنایع دستی اصفهان انواع محصولات خاتم کاری را در تنوع بالا ارائه می دهد. در خرید اینترنتی از مارسین می توانید کلیه محصوولات خود را با ارسال رایگان دریافت نمایید اگر قبل از خرید به هر گونه مشاوره و کمک نیاز دارید می توانید از کارشناسان باتجربه مارسین به صورت رایگان مشورت بگیرید.و یا با شماره 09131086164 تماس حاصل نمایید.

Khatam-Kari
 

تاریخچه خاتمکاری

کاملا مشخص نیست که تاریخچه خاتمکاری به چه زمانی و یا به چه مکانی می رسد و چه کسی آن را ابداع کرده است ولی قدیمی ترین آثار خاتم کاری، در شهر شیراز و در منبر مسجد عتیق شیراز با قدمت بیش از ۱۰۰ سال وجود دارد.زادگاه اصلی هنر خاتم کاری را شهر شیراز می دانند. هرچند که در دوران صفویه این هنر به اصفهان منتقل شد و در اصفهان به عنوان پیشه به تولید انبوه رسید.در واقع امروزه می توان اصفهان را به عنوان مهد هنر خاتم کاری دانست.

می توان گفت، اوج شکوفایی و تکامل این هنر در دوران صفویه بود، در این زمان هنرمندان از شهر های مختلف به پایتخت ایران که آن زمان اصفهان بود دعوت می شدند و ضمن فعالیت در رشته‌های خاتمکاری، منبت‌کاری، کاشی‌کاری و گره‌چینی، به ساختن ساختمان‌های حکومتی و بارگاه‌ها و اماکن مقدس تشویق و ترغیب شدند. بعدها در زمان قاجاریه به علت عدم توجه به هنر، این هنر نیز همانند سایر هنرها از درجه اعتبار و اهمیت افتاد و استادان و هنرمندان این رشته در این دوران در بدترین و سخت‌ترین شرایط زندگی می‌کردند.

از استادان بنام خاتمکاری در شیراز و ایران را می‌توان به (استاد عبدالخالق گلریز خاتمی) ملقب به پدر خاتم ایران و (شادروان استاد عبدالعلی گلریز خاتمی) ٬(احمد روحانی) اشاره کرد که خود صاحب سبک در این رشتهٔ هنری می‌باشند.

البته اگر به زمان های قبل تر نیز بازگردیم، در قرون اولیه‌ی اسلام نوعی هنر تزیینی سطح یا خاتم ساده در ایران وجود داشته است که امروزه به آن خاتم مربع می‌گویند. اجزای تشکیل دهنده در این نوع خاتم به جای مثلث، قطعاتی به شکل مثلث، قطعاتی به شکل مربع، مستطیل و متوازی‌الاضلاع و لوزی بوده است، این شیوه ساخت تا قرن‌ها پس از ظهور خاتم از نوع امروزی نیز ادامه داشته است.

ابزار خاتمکاری

چوب،گیره فلزی، تیز سوهان، چکش، گاز انبر، اره سیم ساب دار، مثلث ساب، مغار، متر فلزی، خط کش ثابت و خط کش تیردار، گونیا و پرگار از ابزار کار خاتم‌ کاری می باشند.

از مهم ترین ابزار خاتم کاری،چوب خاتم است.معمولا برای ساخت خاتم از چوب های عناب،آزاد،شاه چوب،شمشاد،آبنوس،فوفول،بقم و نارنج استفاده می کنند.انتخاب چوب مناسب در خاتمکاری تاثیر بسیار زیادی در کیفیت کار نهایی دارد.

صنایع دستی خاتم و مس

 

مراحل خاتم کاری

 در خاتمکاری اولین مرحله این است که چوب های رنگی – که انواع و رنگ های چوب های پرکاربرد را قبلا بررسی کردیم- به صورت نواری و با ارتفاع ۶۰ سانتیمتر برش می دهد و اجازه می دهند که چوب ها  کاملا خشک شوند. سپس این چوب ها را به گونه ای برش داده و سوهان کشی می کنند که به شکل مثلثی درآیند. این نوار ها در کنار نوار برنجی که از طریق حدیده کردن کاملاً شبیه قطعات چوب و استخوان گردیده به صورت یک چیدمان رنگی و منظم و متقارن با لایه ای از چسب سریش در کنار هم قرار می گیرند.در ادامه مراحل ساخت خاتم کاری وارد مرحله بعد می شویم.

بعد از انجام مرحله ی قبلی، اشکال هندسی متقارن و منتظم که آماده شده اند را با نخ بسته می بندند تا ضمن خشک شدن محکم در کنار هم چسبانده شوند این عمل تا بدست امدن یک گل کامل با ارتفاع ۶۰ سانتیمتر ادامه پیدا می کند. پس از آماده کردن چند گل آن ها را بین دو تخته در کنار هم می چینند و لابه لای آنرا با چسب چوب یا سریش پر می کنند و زیر پرس به صورت یک تکه در می آورند که به آن قامه می گویند.

از مهم ترین مراحل خاتم،کشیدن طرح خاتم کاری است اگر تازه کار هستید بهتر است طرح با کمک استاد کار کشیده شود.شاید برایتان جالب باشد که بدانید مراحل تولید خاتم کاری بیش از 400 مرحله است.

انواع ساعت های خاتمکاری

روش های شناخت خاتم کاری مرغوب و با کیفیت

1- سطح چوبی یک خاتمکاری مرغوب کاملا صاف و هموار است و چوب استفاده شده در آن باید مقاوم و با کیفیت باشد. وجود ناهمواری یا خط و خش و حباب،نشان دهنده ی یک محصول نامرغوب خاتم کاری است، پس در مرحله ی اولیه حتما به سطح محصول دقت کنید.

2- در یک خاتمکاری مرغوب جای خالی وجود ندارد و سطح چوبی آن کاملا به هم متصل است.استفاده از چوب های ارزشمند و کمیاب در ساخت مثلث های خاتم نظیر چوب آبنوس و فوفل کار را ارزشمندتر نیز می کند.

3- در یک خاتم مرغوب در پشت برش های خاتم، از آستر و چسب مرغوب استفاده شده است.

4- هر چه مثلث ها و نقش های خاتم ریز تر باشند کیفیت آن بالا تر است. در ولقع به‌کار بردن نقوش اصیل و پیچیده و استفاده از ورق‌های زاویه‌دار روی محصولات خاتمکاری، اصالت و ارزش آن‌ها را افزایش می‌دهد.

5-یکی از نکات مهم خاتم مرغوب قرینه بودن طرح کلی آن از نظر مهندسی است.استفاده از چند ضلعی های منتظمی که بیش از شش ضلع داشته باشند نیز بر ارزش کارمی افزایند.

6-رنگ‌آمیزی خاتمکاری نیز باید در قسمت‌های مختلف یکدست و هماهنگ با هم باشد. استفاده کمتر از رنگ های شیمیایی در ساخت خاتم آن را باارزش تر می کند.

7-یک خاتمکاری مرغوب هیچ گونه برجستگی ندارد.

8-لاک‌کاری کامل محصولات خاتم‌کاری نیز در مرغوب بودن آن‌ها نقش بسزایی دارد؛ به‌طوریکه در ساخت محصولات باکیفیت خاتم کاری، تمام قسمت‌های آن‌ها با ضخامت یکنواخت لاک‌کاری می‌شوند و هیچ نقطه‌ای بدون لاک‌کاری باقی نخواهد ماند. درصورتیکه حتی نقطه کوچکی از محصول، عاری از لاک باشد؛ با گذشت زمان و نفوذ گرد و غبار به آن، دچار پوسیدگی خواهد شد.

البته یک توصیه ی مهم بعد از خرید محصولات خاتمکاری این است که کلیه محصولات خاتمکاری شده بایستی دور از حرارت، رطوبت و نور مستقیم خورشید نگهداری و از تمیز کردن آنها با پارچهٔ مرطوب واز به کار بردن هر گونه جلاسنج بر روی سطوح خاتم اجتناب نمائید.

ساعت های خاتم کاری

 وجود یک ساعت شیک و لوکس در فضای خالی دیوار های خانه می تواند یکی از اقدامات مهم در طراحی دکوراسیون باشد. علاوه بر ارزش بالای این کالا به دلیل ترکیب رنگ های چوب و صفحه ی میناکاری شده که معمولا از رنگ های میناکاری و آبی آرامش بخش است، میتواند حس آرامش و زندگی را در دکوراسیون منزل شما ایجاد کند .

از طرفی خرید یک ساعت خاتم کاری قطعا یک هدیه ی فوق العاده و باارزش برای عزیزان شماست بخصوص اگر قصد خرید هدیه ی سازمانی و مدیریتی برای کارمندان خود و یا خرید هدیه ی تبلیغاتی برای مشتریان و طرف های تجاری خود داشته باشید.

امکان هک شدن لوگو و برند شما روی محصولات وجود دارد تا هدیه ی شما یک تبلیغ ماندگار از برندتتان باشد. به همین دلیل پیشنهاد میکنیم حتما از صفحه ی خرید هدایای سازمانی و مناسبتی مارسین دیدن فرمایید.

ترکیب مس و خاتم کاری

یکی از درخشان ترین صنایع دستی ایرانی تلفیق دو هنر با ارزش و فاخر  در زمینه ی خاتمکاری و مسگری است. ترکیب این دو هنر یک محصول خاص و منحصر به فرد خلق می کند.

استفاده از ظروف مسی و خاتم کاری یکی از محبوب ترین محصولات برای جهاز عروس می باشد. زیرا با استفاده از مواد اولیه ی مرغوب و طراحی منحصر به فرد، این محصول هم جلوه ی دو چندانی به جهیزیه ی عروس مس افزاید و هم کاربردی بوده و یک ست پذیرایی لوکس و ارزشمند است که دارای طول عمر بالا می باشد. پیشنهاد میکنیم از سایر محصولات ویژه در صفحه ی جهیزیه ی عروس - صنایع دستی دیدن فرمایید.

علاوه بر این اگر به دنبال خرید یک هدیه ی خاص و چشم نواز هستید، استفاده از ظروف مسی و خاتم یک پیشنهاد فوق العاده است که ارزش کار کاملا مشخص بوده و فرد موردنظر شما را خوش حال خواهد کرد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *