مجله مارسین, مجله هنر

همه چیز درباره مسگری

ظروف مسی اصفهان

مسگری چیست؟

مسگری هنر ساخت ظروف و اشیاء مختلف از مس است. صنایع دستی مسگری یکی از کهن ترین و پر سابقه ترین صنایع دستی ایران محسوب می شود. اشیا و ظروف مسی دست ساز در موزه‌ها نشان دهنده ی قدمت این هنر فاخر ایرانی است. پیشینه مسگری در ایران حداقل به پنج هزار سال پیش می‌رسد و گفته می شود که اولین فلز کشف شده همین فلز مس می باشد و اولین بار این ایرانیان بودند که صنعت فلزکاری را شروع کردند.

هنر مسگری در اصفهان، تهران ،زنجان و کرمان بصورت تجاری دنبال می شود. مسگری در تهران قدیم بیشتر وجود داشته و حتی محصولات دست ساز این شهر به نقاط دیگر کشور ارسال می شده است.خرید صنایع دستی اصفهان یکی از بازارهای پر رونق این شهر است که ظروف مسی در بین آنها جایگاه خاص خود را دارد.

تاریخچه مسگری و ظروف مسی در ایران

همان طور که گفته شده اولین فلز کشف شده در جهان، فلز مس بود. این فلز به صورت خالص در طبیعت پیدا می شود و به راحتی قابل بهره برداری است. فلز مس به دلیل جلاء و درخشش بسیار مورد توجه بوده است. قدمت استفاده از مس در منابع و شواهد تاریخی باستانی به ۹۵۰۰ ق.م می رسد و تا قبل از هزاره ۵ ق.م یعنی همان کشف شدن ذوب مس به صورت خالص از آن استفاده می شد. برای شکل دادن به مس از چکش کاری سرد استفاده می کردند. مدارک و شواهدی دقیق تر نشان داده که در شمال و مرکز ایران قدیمی ترین مراکز کار با فلزات در جهان بوده است و کشور ایران پیشگام کشف ذوب مس در تاریخ باستانی هستند. اولین کوره ذوب مس در شهر قزوین و شهرستان سگز آباد بوده. در دوره ی سلجوقیان اوج دوره ی شکوفایی ذوق و هنر وکار با فلز مس بوده است و در آن زمان شهر های زنجان اصفهان خراسان موصل همدان و ری در ایران یکی از مهمترین مناطق فلزکاری به حساب می آمدند.

مسگری و صنعت

یکی از بهترین و کهن ترین صنایع دستی ایران، صنعت مسگری می باشد. بشقاب مسی و وسایل مسی که دست ساز بوده اند از زمان های بسیار دور در موزها قابل رویت می باشند.

مرکز های عمده این هنر کرمان شیراز کاشان و اصفهان می باشد. نحوه این صنعت به این صورت بوده است که هنرمند و استاد گدازنده شمش و وسایل و قطعات مسی را به ورق تبدیل می کرد. برای این کار باید کوره که شبیه به بوته ریخته گری بوده را استفاده می کردند و این بوته ها را با یک انبر مخصوص از داخل کوره خارج می کردند.

تمامی کار این بود که فلز را با چکش تخت کوبیده و با یک چکش دیگر آن را صاف می کردند و در گذشت زمان فلز دیگر با چکش حالت نمی گرفت. این کار را با مجدد حرارت دادن به فلز انجام می دادند این عمل را ادامه می دادند تا کم کم ضخامت مد نظرشان بدست بیاید.

با گدازنده کردن مس تا جای که ممکن بود فلز را مثل شکلی که مد نظر مسگر بود در بیاورند. در کارگاه های کوچکتر خود مسگر به تنهایی باید این کارها را انجام دهد نتیجه محصولات یک مسگر ظروف های به شکل و اندازه مختلف می باشد.

صنعت مسگری

وضعیت رونق مسگری

صنعت مسگری در کرمان، شیراز، اصفهان و کاشان و یزد در دوران اسلامی و تا به امروز از رونق و شکوفایی برخوردار بوده به گونه‌ای که در اغلب این شهرها یکی از بازارها با عنوان بازار مسگرها به صاحبان این هنر _ صنعت اختصاص داشت. در بازار مسگرهای این شهرها ده‌ها مسگر به قوت بازو و ضرب چکش خود، انواع ظروف، وسایل و اشیاء مسین می‌ساختند.

امروزه در این بازارها هنوز آثاری از این هنر یافت می‌شود. کشف دو کوره ذوب فلز در محوطه سه هزار ساله «اسپیدژ» در سیستان و بلوچستان نشان داد که مردم اسپیدژ، پیش از تاریخ به هنر مسگری و فلزکاری مسلط بوده‌اند.

اگر ظروف مسی شما کدر شده و به دنبال روشی برای براق کردن دوباره آنها هستید، پیشنهاد میکنیم مقاله مربوط تمیز کردن ظروف مسی را نیز در <span;”>مارسین مطالعه کنید.

 

روش تولید ظروف مسی در گذشته

در زمان های گذشته برای ساخت ظروف مسی و صنایع دستی مسگری استاد مسگر قطعات مس را به ورقه ی مس تبدیل می کرد. برای این کار بوته های مس را داخل کوره قرار میدادند و وقتی مس به حالت مذاب تبدیل می شد با انبرهای مخصوص بوته ها را از داخل کوره بیرون می آوردند و مس گداخته را داخل قالب های شمش مس میریختند.

سپس وارد قسمت اصلی کار میشدند یعنی تبدیل شمش مس به ورقه مس برای این منظور شمش مس را اینقدر می کوفتند تا به ورقه تبدیل شود. با چکش اینقدر بر روی شمش مس میکوبیدند تا به ورقه ی مس تبدیل شود. بعد از مدتی که از چکش کاری می گذشت فلز سرد میشد و دیگر چکش خوار نبود. در این هنگام باید دوباره مس را حرارت میدادند تا چکش خوار شود. این فرایند اینقدر ادامه می یافت تا فلز به قطر و اندازه ی مورد نظر برسد . سپس با استفاده از این ورق، ظروف مورد نظرشان را ایجاد می نمودند.

copper-dishes-مسگری

تولید ظروف مسی در زمان حاضر

با توجه به پیشرفت های ایجاد شده در صنایع مختلف، در تولید صنایع دستی مسگری نیز این پیشرفت ها ایجاد شده است و کار ساخت صنایع دستی مختلف آسان تر از گذشته با سرعت و دقت بیشتر انجام می شود. در زمان حاضر برای تولید ظروف مسی بعد از تولید شمش مس، به جای این که شمش را با چکش بکوبند تا به ورق تبدیل شود، آن را زیر چرخ نورد میبرند تا شمش مس به ورقه ی مس تبدیل شود. این ورق در اندازه و ضخامت بسیار دقیق توسط این چرخ ها ایجاد می شود. سپس با استفاده از دستگاه های پرس و تراش سی ان سی ظروف مورد نظر را ایجاد می نمایند.

مجموعه ی مارسین با داشتن هنرمندانی در صنعت مس ، ظروف اصیل مسی را برای دوست داران این صنعت عرضه میدارد.

همچنین با تلفیق هنر زیبا و اصیل خاتم کاری با فلز زیبا و درخشان مس و ساخت ظروف مسی و خاتم کاری محصولات چشم نواز و کاربردی مسی خود را با قیمت هایی مقرون به صرفه به دوست داران این صنایع دستی تقدیم میدارد.

تشخیص ظروف مسی اصل

برای تشخیص ظروف مسی اصل، میتوان به موارد زیر توجه کرد :

  • چکش زنی ریز و منظم
  • قلع داخل ظرف درخشان و براق می باشد
  • ظرافت و ریزه کاری دارد
  • از ورق مس با کیفیت استفاده شده
  • از ورق ضخیم مس استفاده شده
  • مهر سازنده ظروف مسی روی ظروف هک شده

 

مارسین – فروشگاه صنایع دستی

دنبال چی میگردی؟

حالا که این مطلب رو خوندی، بهمون بگو دوس داری در مورد چه موضوعی محتوا بنویسیم؟

چه محصولی مد نظرت بود که توی فروشگاه ما پیدا نکردی؟ پیشنهاد میدی چه محصولاتی رو اضافه کنیم؟

فقط کافیه اسم و شماره تماس خودتو وارد کنی و نظرتو برامون بفرستی. ما تک تک پیام های شما رو با دقت میخونیم.

"*" قسمتهای مورد نیاز را نشان می دهد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *