استفاده از ظروف مسی از دیرباز میان مردم ایران رواج داشته است. تا جایی که میتوان گفت پخت غذا در ظروف مسی یکی از سنتهای ایرانی محسوب میشود. امروزه از ظروف مسی بیشتر برای تزئین و دکور استفاده میشود، اما ظروف مسی کاربرد خود را از دست ندادهاند و برخی هنوز از این ظروف به عنوان ظروف پذیرایی و یا برای پخت غذا استفاده میکنند.ظروف مسی شاخه از صنایع دستی است که در شهرهای مختلف ایران رونق خاصی دارد.در این بین ظروف مسی اصفهان و زنجان از شهرت بیشتری برخوردار است.توریست ها و گردشگران معمولا در خرید صنایع دستی اصفهان ظروف مسی را یکی از گزینه های خود در نظر می گیرند.
اخیرا نیز استفاده از ظروف مسی و قلم زنی شده یا ظروف ترکیبی مس و فیروزه، مس و خاتم و … بسیار محبوب شده است. حال یکی از سوالات رایج میان مردم این است که استفاده از ظروف مسی در آشپزی مفید است یا مضر؟ بهتر است از چه ظروفی برای پخت و پز استفاده کنیم؟
فهرست مطالب
نقش مس در بدن
مواد معدنی از جمله مس نقش ضروری و مهمی در عملکرد صحیح بدن دارند. مس سومین ماده معدنی در بدن است که در فرآیند خونسازی و متابولیک بدن نقش اساسی دارد و باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن میشود. این ماده که توسط پروتئین پلاسماي خون حمل میشود، در داخل بدن تولید نمیشود و باید از طریق منابع خارجی جذب شود.
بهترین راه برای جذب یون مس مصرف غذاهایی مثل جگر، غذاهای دریایی، حبوبات، گوشت، قارچ، نارگیل و سیب است. از طرفی غذاهای حاوی فیبر زیاد ممکن است باعث کاهش جذب مس شده و در کارکرد اندامها مشکل ایجاد کند.
فواید ظروف مسی در آشپزی
قبلا در مجله ی فواید و مضرات استفاده از ظروف مسی به صورت کامل و جزئی مضرات و فواید استفاده از ظروف مسی را با هم بررسی کرده ایم و حالا به برخی دیگر از این موارد می پردازیم.
1- طول عمر بالا
ظروف آشپزخانه روزانه چندبار مورد استفاده قرار میگیرند؛ پس کیفیت و ماندگاری آنها اهمیت زیادی دارد. ظروف مسی، بر خلاف ظرفهای تفلون و… ماندگاری بالایی دارند. مس یکی از موادی است که در طول زمان و در مجاورت با آتش مقاومتر میشود و میتوانید سالها از آن استفاده کنید. فقط ممکن است چندوقت یکبار نیاز داشته باشید که آن را روکش کنید.
2- زیبایی
تقریبا در تمامی مجلات آشپزی و دکوراسیون آشپزخانه عکسهایی از ظروف مسی رو کابینت میبینید. این تصادفی نیست. ظرف مسی به آشپزخانه شما حس گرمی و زندگی میدهد. اهمیتی ندارد که سبک آشپزخانه شما مدرن باشد یا سنتی، ظروف مسی با طراحیهای متفاوت میتوانند جای خود را پیدا کنند.
3- وزن سبک
یکی دیگر از مزایای ظروفی که از مس ساخته شده اند این است که وزن مناسبی دارند. این ظروف نه آنقدر سبک هستند که تعادل خود را از دست بدهند، نه آنقدر سنگین هستند که برای جابهجایی مشکل ایجاد کنند.
4- رسانایی بالا
رسانایی گرمای مس از استیل و آهن -که در ظروف آشپزخانه کاربرد زیادی دارند- بالاتر است. این رسانایی بالا باعث میشود تمامی سطح قابلمه یا ماهیتابه به صورت یکسان گرم شود؛ در نتیجه کل غذا به یک میزان پخته شود.
5- تاثیرگذار در سلامتی
پختن غذا در ظروف مسی، باعث میشود مواد معدنی به خصوص مس وارد غذای شما شود و مس مورد نیاز بدن شما را تامین کند.
مضرات استفاده از ظروف مسی در هنگام پخت غذا
هر چیزی فواید و مضرات خاص خود را دارد؛ ظروف مسی هم از این قاعده مستثنی نیستند. ظرفهای مسی در صورتیکه با این شرایط مورد استفاده قرار بگیرد، برای بدن مضر است:
1- مس قرمز
اگر مستقیما از ظرفهای مس قرمز استفاده کنید که روکشی از قلع و روی ندارند، ممکن است مسموم شوید. پخت غذا به خصوص غذاهای اسیدی و ترش در ظرف مسی باعث واکنش شیمیایی فلز و حل شدن آن در غذا میشود و به بدن آسیب میرساند. علاوه بر این، مس در مجاورت هوا، پس از مدتی، اکسید میشود.
اضافه شدن اکسید مس به غذا و رسوب آن در کلیه به اندامهای داخلی آسیب میزند. که خوشبختانه روشهای زیادی برای رفع این مشکل وجود دارد که در مجله تمیز کردن ظروف مسی با 5 روش خانگی به صورت کامل در این خصوص توضیح داده شدهاست و مطالب این مجله میتواند برایتان مفید باشد.
سالهاست برای جلوگیری از اکسید شدن مس، ظروف مسی را با لایهای از روی و قلع میپوشانند و اصطلاحا آن را سفید میکنند. این لایه از سرعت اکسید شدن مس جلوگیری میکند، اما باید توجه داشت که این لایه محافظ پس از مدتی از بین میرود.
2- مس با روکش سرب و قلع
گزارشات نشان میدهد که روکشهایی که در سفید کردن مس استفاده میشود، آلیاژی از سرب و قلع است. نیازی به گفتن نیست که سرب یکی از سمیترین و خطرناکترین مواد معدنی برای انسان است.
با پخت غذا در این ظروف، سرب به کار رفته در ساخت قابلمه در غذا حل میشود. مسمومیت با سرب بسیار خطرناک است و موجب آسیب جدی به سیستم عصبی، استخوان، کم خونی حاد و… میشود.
بنابراین بسیار مهم است که دقت شود از ظروف مسی با روکش متناسب و استاندارد استفاده شده و در یک بازه ی زمانی متناسب این ظروف دوباره سفید شوند تا هنگام پخت و پز برای شما مضر نباشند.
مجموعه ی مارسین با سال ها تجربه در طراحی و ساخت ظروف مسی و با استفاده از باکیفیت ترین متریال عرضه کننده ی زیباترین و کاربردی ترین ظروف مسی می باشد که میتوانید با مراجعه به صفحه ی ظروف مسی مارسین از این محصولات دیدن فرمایید.
شکلات خوری مسی کد 235
شیرینی خوری الماس تراش 25 سانتی کد 116
آینه فیروزه کوبی کد 120
شکلات خوری مسی مدل الماس تراش کد 117
سرویس چای خوری مس و پرداز 6 نفره کد 288
گلدان مس و پرداز 25 سانتی کد 286
غذاهایی که نباید در ظروف مسی پخته شوند
- گوشت: چربیهای اشباع موجود در گوشت در مجاورت مس، اکسید شده و باعث مسمومیت میشود.
- شکر: اگر در غذای خود از شکر استفاده میکنید، بهتر است از استفاده از ظروف مسی صرف نظر کنید.
- غذاهای ترش و اسیدی: همانطور که در بالا هم گفته شد، غذاهای ترش خاصیت اسیدی دارند و اسیدیته با مس واکنش نشان میدهد. اگر دیده باشید، آب لیمو باعث سیاه شدن ظرف مسی میشود که این تغییر رنگ نشاندهنده اکسید شدن مس است.
- غذاهای دریایی: غذاهای دریایی، یکی از منابع اصلی یون مس هستند. بهتر است این دسته از مواد غذایی را در ظرف مسی طبخ نکنید؛ چراکه موجب کاهش ارزش غذایی آنها میشود و ممکن است باعث تولید سم هم بشود.
- گوجه فرنگی: گوجه فرنگی هم اگر با مس در تماس باشد، واکنش داده و اکسید میشود؛ پس بهتر است در ظروف مسی طبخ نشود.
برای پخت موادی مثل برنج، سیب زمینی و سبزیهایی با رنگ روشن مثل هویج میتوانید از ظرفهای مسی استفاده کنید. این مواد با مس واکنش نمیدهند. علاوه بر این، رسانایی بالای مس و پخش حرارت متوازن در آن باعث میشود برنج بهتری بپزید. نوشیدن آب در ظرف مسی نیز ضرری ندارد.
تشخیص قلع از سرب در ظروف مسی
اگر قصد خرید و استفاده از ظروف مسی را دارید، مطمئن شوید که با سرب روکش نشده باشد. برای اینکه از سالم بودن ظروف خود مطمئن شوید کافی است یک آزمایش ساده انجام دهید:
- روی ظرف مسی تمیز، بدون هیچ چربی و آلودگی، دو قطره جوهر سرکه یا اسید استیک بریزید و اجازه دهید خشک شود.
- چند قطره پتاسیم به آن اضافه کنید.
- اگر پس از طی این مراحل، ظرف شما بلافاصله به زرد تغییر رنگ دهد، در ساخت آن از سرب استفاده شده است.
جوشاندن شیر در ظروف مسی
همانطور که گفته شد، بهتر است غذاهایی که خاصیت اسیدی دارند، در ظروف مسی نگهداری نشوند. شیر علاوه بر اینکه خاصیت اسیدی دارد، دارای برخی آنزیمها و پروتئینهایی است که به سرعت با مس واکنش میدهند. به همین دلیل بهتر است برای نگهداری و به خصوص گرم کردن شیر از شیرجوش مسی استفاده نکنید.
ظروف مسی؛ بلی یا خیر؟
حالا که به مزایا و مضرات ظرفهای مسی اشاره کردیم، ممکن است در تصمیمگیری کمی گیج شده باشید. ست قابلمه مسی بخریم یا نه؟
به توصیه ی پزشکان و متخصصان در سراسر جهان، می توانید گاها از ظروف مسی در پخت و پز استفاده کنید و از فواید آن بهرهمند شوید اما به صورت کلی هنگام استفاده از قابلمه و تابه های مسی حتما نکاتی که در بالا به آن ها اشاره شد را در نظر بگیرید و دقت کنید که ظروف مسی برای پخت برخی از مواد غذایی بسیار مفید و برای برخی دیگر اصلا توصیه نمی شوند.
در طب سنتی و کتب مختلف دینی نیز نظرات متفاوتی درباره استفاده از مس در پخت غذا وجود دارد، اما به صورت کلی اگر تصمیم به استفاده از ظروف مسی در آشپزی گرفتید، حتما این ظروف را از جایی تهیه کنید که علاوه به در نظر گرفتن زیبایی و اصالت محصول، استانداردهای لازم در ساخت و تولید مس رعایت شده باشد.
آشنایی با هنر جواهردوزی روی لباس | آموزش، تکنیک، نکات و راهنمای خرید
جواهردوزی روی لباس، هنری است که با تلفیق درخشش سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی با ظرافت پارچه، لباس
هدایای سازمانی تندیس میناکاری؛ نمادی از هنر و اصالت
تندیس میناکاری، یک هدیه سازمانی ارزشمند و ماندگار است که نمادی از هنر، اصالت و اعتبار سازمان است. با سفارشیسازی
انواع خطوط خوشنویسی ایرانی: سفری به دنیای هنر و ظرافت
انواع خطوط خوشنویسی را میشناسید؟ هنر خوشنویسی، نگارش حروف با ظرافت و زیبایی، از دیرباز در فرهنگ و هنر ایرانی
15 مدل شومیز محرمی جدید برای محرم 1403 و مجالس عزاداری : در عزاداری ها هم شیک باشید
معرفی 15 مدل شومیز مشکی و محرمی شومیز مشکی، به عنوان پوششی رایج و در عین حال ظریف، میتواند انتخابی
شیک پوشی در مهمانی با این 20 مدل شومیز زنانه
دنیای شومیزهای مجلسی: معرفی جدیدترین و شیک ترین مدل های شومیز مجلسی در دنیای پر زرق و برق مد، شومیزهای
شومیز با تونیک و بلوز چه فرقی دارد؟
شومیز، تونیک یا بلوز چه تفاوتی باهم دارند؟ فصل گرما از راه رسیده و زمان آن است که با لباسهای