مجله گردشگری, مجله مارسین

گردشگری یا توریسم چیست؟ انواع گردشگری در جهان کدامند؟

گردشگری و انواع گردشگری

گردشگری چیست؟

بر اساس سازمان جهانی گردشگری (WTO) ، گردشگری شامل فعالیت های افرادی است که برای اوقات فراغت، کسب و کار و اهداف دیگر در مکان هایی خارج از محیط معمول خود به مدت حداقل 24 ساعت تا حداکثر 1 سال سفر میکنند.

گردشگری یا توریسم ( Tourism ) از صنایعی است که سریع‌ترین رشد را در جهان دارد و برای بسیاری از کشورها منبع اصلی ارز و اشتغال میباشد و همچنین یکی از قابل توجه ترین پدیده های اقتصادی و اجتماعی نیز به شمار میرود.

امروز هر یک از افراد ممکن است اهداف متفاوتی برای سفر کردن داشته باشند. مثلا عده‌ای فقط برای تفریح سفر میکنند و این درحالی است که عده‌ای دیگر برای اهداف تجاری، سلامت، فرهنگی، آموزشی و … به سفر میروند.

27 سپتامبر هر سال به عنوان گردشگری جهانی جشن گرفته می شود. این تاریخ به این دلیل انتخاب شد که در آن روز در سال 1970 اساسنامه سازمان جهانی گردشگری به تصویب رسید. هدف از این روز افزایش آگاهی از نقش گردشگری در جامعه بین المللی است.

گردشگری چیست؟ انواع گردشگری

تاریخچه گردشگری و سفر

قدمت سفر به اندازه‌ی انسان روی زمین است. انسان در آغاز زندگی خود در جستجوی غذا، سرپناه، امنیت و زیستگاه بهتر در سطح زمین پرسه می زد. حدود پنج هزار سال پیش، تغییرات آب و هوایی، کاهش شرایط غذا و سرپناه باعث شد که مردم خانه های خود را ترک کنند و به جای دیگری پناه ببرند. مانند آریایی ها که خانه های خود را در آسیای مرکزی به دلیل تغییرات آب و هوایی ترک کردند.

سفر در اصل از نیاز به زنده ماندن (غذا، سرپناه و امنیت)، میل به گسترش تجارت و تلاش برای تسخیر الهام گرفته شده است. با بهبود سیستم حمل و نقل، صنعت جدیدی مانند سفر و گردشگری را ایجاد کرد.

با این حال، پیشرفت‌ جاده‌ها، کشتی‌ها، خودروها و هواپیماها به گسترش فناوری در سراسر جهان کمک کرد. در گذشته سفرها فقط برای افراد ثروتمند یک امتیاز بود، اما با انقلاب صنعتی، سناریو به کلی تغییر کرد و حمل و نقل و همچنین اقامت برای شهروندان دیگر نیز مقرون به صرفه شد.

انواع گردشگری

امروزه با گسترش صنعت گردشگری، هرساله میلیون‌ها نفر با اهداف متفاوت به مناطق مختلف سفر میکنند. این سفر ها تنها محدود به تفریح و بازدید از جاذبه های گردشگری نمیشود؛ بلکه میتواند به منظور یک فرصت شغلی، درمان بیماری و یا حتی آشنایی با فرهنگ و مذهب یک کشور باشند.

از انواع گردشگری میتوان به گردشگری سلامت، فرهنگی، تجاری، مذهبی، ورزشی، آموزشی، ژئوتوریسم، اکوتوریسم، ماجراجویی، غذایی و … اشاره کرد. در ادامه با برخی از انواع گردشگری بیشتر آشنا میشویم.

 

گردشگری تجاری

گردشگری تجاری نقشی حیاتی در بخش گردشگری دارد. گاهی اوقات، افراد برای اهداف تجاری بیش از یک سال از محیط معمولی خود دور می مانند و تعطیلات خود را در آنجا می گذرانند.

فعالیت‌های عمومی مرتبط با گردشگری تجاری شامل شرکت در جلسات، گردهمایی رسمی، کنفرانس‌ها، سمینارها، بازدید از نمایشگاه‌های تجاری و … است. آمریکا، فرانسه، اسپانیا، آلمان و هند از برترین کشورهای جهان در حوزه گردشگری تجاری می‌باشند.

انواع گردشگری - گردشگری تجاری

گردشگری فرهنگی

عادات و رفتار مردم یک منطقه، قوانین یک کشور، میزان دانش و باورهای مردم، هنرها و آموخته‌های آن‌ها به طور کلی در دسته فرهنگ جای می‌گیرند. گردشگری فرهنگی، سفر فرد برای یادگیری و شرکت در جشنواره‌ها، آیین‌ها، فعالیت‌های فرهنگی، بازدید از بنا ها، موزه ها و نمایشگاه های هنری دیگر می‌باشد. این شکل از گردشگری به گسترش فرهنگ، سنت ها، تنوع و غنای جوامع بومی به سایر نقاط جهان کمک می کند.

موزه های صنایع دستی ایران، تخت جمشید شیراز، برج لندن و موزه بریتانیا، مسجد سلطان سلیمان ترکیه و موزه لوور پاریس همگی از جاذبه های گردشگری فرهنگی به شمار میروند.

انواع گردشگری- گردشگری فرهنگی

گردشگری ماجراجویی

از دیگر انواع گردشگری، گردشگری ماجراجویی است که در واقع سفر یک فرد از مکانی به مکان دیگر برای جستجوی ماجراها و فعالیت های تازه است. این شکل از گردشگری در بین گردشگران جوان و افرادی که دوست دارند مناطق دورافتاده و عجیب و غریب را کاوش کنند، مشهور است. محبوبیت گردشگری ماجراجویی روز به روز در حال افزایش است و شامل فعالیت های فیزیکی، ارتباط با طبیعت و نیز انتقال فرهنگ میباشد.

مثلا غواصی، کوه نوردی، موج سواری، کویرنوردی، رفتینگ، دوچرخه سواری در کوهستان، اسکیت روی یخ و اسب سواری همگی جزو گردشگری ماجرجویانه به حساب می‌آیند.

انواع گردشگری - گردشگری ماجراجویی

گردشگری سلامت

بر اساس سازمان جهانی گردشگری (WTO) ، گردشگری سلامت استفاده از خدماتی است که به بهبود یا افزایش سلامتی و روحیه فرد (با استفاده از آب‌های معدنی ، آب و هوا یا مداخلات پزشکی) منجر می‌شود و در مکانی خارج از محل سکونت فرد که بیش از ۲۴ ساعت است به طول می‌انجامد.

گردشگری سلامت یا توریسم درمانی، بخش مهمی از گردشگری از دوران باستان بوده است. گردشگری سلامت به شما کمک می کند تا از شر استرس روحی و سلامتی خلاص شوید.

گردشگران مشکلات سلامتی خود را با انجام فعالیت های جسمی، معنوی یا روانی بهبود می بخشند. در سرتاسر جهان، مقاصد زیادی وجود دارد که برای بهبود سلامتی محبوب هستند. در حالت کلی گردشگری سلامت را میتوان به سه دسته تقسیم کرد:

  • گردشگری پزشکی

در گردشگری پزشکی، گردشگران به منظور دریافت خدمات سلامت و زیبایی، عمل جراحی و یا درمان بیماری، به کشورهایی که دارای امکانات پزشکی بالا و هزینه نسبتا کم هستند سفر میکنند. علاوه بر آن، عدم وجود امکانات کافی برای برخی امور پزکشی نیز میتواند منجر به سفر گردشگران به مناطق مختلف جهان شود.

تهران، مشهد، یزد و شیراز از جمله استان های برتر در زمینه‌ی گردشگری ایران هستند. همچنین از دیگر مراکز گردشگری سلامت میتوان به شهرک سلامت اصفهان اشاره کرد که هم اکنون در حال اجرا میباشد.

انواع گردشگری - گردشگری پزشکی
  • گردشگری طبیعت درمانی

طبیعت درمانی شامل مناطقی می‌باشد که دارای منابع طبیعی بوده و به ارائه‌ی خدمات طبیعی به منظور درمان بیماری‌ها از جمله بیماری های پوستی، آرتریت و روماتیسم میپردازند.

سالانه افراد زیادی تحت نظر پزشک خود به منظور طبیعت درمانی به شهر و کشور های مختلف جهان سفر می‌کنند. از جمله این منابع طبیعی میتوان چشمه های آب گرم و معدنی، دریاچه نمک، نور آفتاب، آب و هوای پاک، ماساژ طبی و لجن درمانی اشاره کرد.

انواع گردشگری - گردشگری طبیعت درمانی
  • گردشگری تندستی

این نوع گردشگری معمولا بدون دخالت پزشک بوده و به دلیل بیماری جسمانی خاصی نمیباشد. در گردشگری تندرستی، گردشگر سعی دارد به دور از هرگونه استرس، آلودگی و شلوغی، در طبیعتی زیبا با آب و هوای پاک به تسکین روحیه خود پرداخته و در آرامش باشد.

انواع گردشگری - گردشگری سلامت

گردشگری مذهبی

گردشگری مذهبی را میتوان زیرمجموعه‌ی گردشگری فرهنگی به شمار آورد که عمدتاً در بین افراد مسن محبوبیت بیشتری دارد. زمانی که شخصی بر اساس اعتقادات مذهبی خود به یک مکان زیارتی سفر می کند، به آن گردشگری مذهبی می گویند. این مسافران به عنوان راهی برای عبادت و بهره مندی از رستگاری، زیارت می کنند.

با توجه به وجود ادیان مختلف، مکان های زیادی نیز در سراسر جهان وجود دارند که برای افراد مقدس هستند.  مشهد، مکه و مدینه، معابد هند، واتیکان و بیت المقدس از مهم‌ترین جاذبه های گردشگری مذهبی در جهان به حساب می‌آیند.

انواع گردشگری- گردشگری مذهبی

اکوتوریسم

اکوتوریسم که به آن بوم گردی یا طبیعت گردی نیز می‌گویند، دربرگیرنده‌ی گردش در انواع مناطق طبیعی از جمله جنگل، دشت و تپه، کوهستان دریا، کویر و … میباشد. اکوتوریسم چیزی فراتر از بازدید از جاذبه های طبیعی است که در آن گردشگران با اهداف مشخص به سفری مسئولانه به مناطق بکر و دست نخورده سفر میکنند تا با عناصر گوناگون طبیعت، گیاهان و جانوران آشنا شوند.

 این نوع سفر به مناطق طبیعی، به تمرکز بر حفظ محیط زیست اشاره دارد و هدف آن، آموزش دادن به گردشگران در مورد تلاش‌های حفاظتی، بهبود زندگی مردم محلی و در عین حال ارائه فرصتی برای کشف طبیعت است.

تنوع جاذبه‌های طبیعی در ایران آنقدر زیاد است که آن را جزء پنج کشور برتر در جهان کرده است. اکوتوریسم برای مقاصدی مانند ماداگاسکار، اکوادور، کنیا و کاستاریکا مفید بوده و به رشد اقتصادی در برخی از فقیرترین جوامع جهان کمک کرده است.

بازار جهانی اکوتوریسم 92.2 میلیارد دلار در سال 2019 تولید کرد و پیش بینی می شود تا سال 2027 تولید 103.8 میلیارد دلاری داشته باشد.

انواع گردشگری - اکوتوریسم

ژئوتوریسم

ژئوتوریسم یا زمین گردشگری از زیرمجموعه های اکوتوریسم به شمار میرود و در زبان ساده به معنای گردشگری بر پایه‌ی زمین‌شناسی می‌باشد. در کنار زمین شناسانی که برای افزایش دانش علمی خود به سفر های زمین گردشگری میروند، مردم عادی نیز بر اساس علایق شخصی خود، به  بازدید مکان‌های خاصی از زمین که بسیار جذاب هستند میروند.

 بر اساس انجمن نشنال جئوگرافیک، ژئوتوریسم به عنوان گردشگری تعریف می‌شود که ویژگی جغرافیایی متمایز یک مکان، محیط، فرهنگ، زیبایی شناسی، میراث، و رفاه ساکنان آن را حفظ یا تقویت می کند.

در میان انواع گردشگری، در ژئوتوریسم ایده این است که همه عناصر جغرافیایی یک مکان با هم کار می کنند تا تجربه ای غنی تر از مجموع اجزای آن ایجاد کنند و برای بازدیدکنندگان با علایق مختلف جذاب باشد.

انواع گردشگری - ژئوتوریسم

گردشگری ورزشی

بر اساس سازمان جهانی گردشگری، گردشگری و ورزش با هم مرتبط بوده و مکمل یکدیگر میباشند. ورزش، به عنوان یک فعالیت حرفه ای، آماتور یا اوقات فراغت، شامل حجم قابل توجهی از سفر برای بازی و رقابت در مقاصد و کشورهای مختلف است.

رویدادهای ورزشی بزرگ مانند بازی های المپیک و مسابقات جام جهانی به خودی خود به جاذبه های گردشگری قدرتمندی تبدیل شده اند که سهم بسیار مثبتی در گردشگری مقصد میزبان دارد.

گردشگری ورزشی یکی از بخش هایی است که به سرعت در حال رشد است و با رویدادهایی در انواع و اندازه‌های مختلف، گردشگران را جذب می‌کنند. چه ورزش هدف اصلی سفر باشد چه نباشد، همواره گردشگران بیشتری در طول سفر خود به فعالیت های ورزشی علاقه مند می شوند.

گردشگری ورزشی - انواع گردشگری

گردشگری غذایی

گردشگری غذایی یا آشپزی از دیگر انواع گردشگری میباشد که شامل چشیدن و تجربه غذاهای محلی و سنتی در یک کشور، منطقه، شهر و یا دهکده خاص است. تورهای زیادی برای تجربه‌ی فرهنگ آشپزی برگزار می شود و تنها هدف گردشگران، چشیدن طعم لذت بخش این غذاها میباشد.

کشور هند که به سرزمین ادویه ها نیز معروف است، هر ساله جشنواره های غذا را در زمان های متفاوت و در ایالت های مختلف برگزار می کند. هر یک از این ایالت ها دارای فرهنگ غذایی منحصر به فردی خود میباشند و هزاران نفر از سراسر دنیا  برای لذت بردن از غذاهای سنتی به این جشنواره می پیوندند.

انواع گردشگری - گردشگری غذایی

گردشگری آموزشی

گردشگری آموزشی الگوی جدیدی از گردشگری است که شامل یادگیری چیزهای جدید می‌باشد. در این نوع سفر، گردشگر به منظور یادگیری از مکان های تاریخی، رویدادهای فرهنگی و اجتماعی، درک یک زبان است و در مجموع رسیدن به اهداف آموزشی خود، زادگاه یا کشور خود را ترک می‌کند.

ژاپن، استرالیا، آمریکا، کانادا، آلمان، فرانسه و انگلستان از مقاصد مهم گردشگری آموزشی به شمار می‌روند.

انواع گردشگری - گردشگری آموزشی

اهمیت گردشگری

گردشگری تأثیر مستقیمی در رونق اقتصادی هر کشور دارد و روابط عمومی در گردشگری می تواند فرصت های شغلی زیادی ایجاد کند. انواع گردشگری همواره به گردشگران انگیزه می دهد تا سنت ها، میراث، فرهنگ و جنبه مذهبی خود را درک کنند.

طی چند دهه اخیر، از آنجایی که سفر بسیار رایج شده است، روند رو به رشدی در گردشگری وجود داشته است. مردم برای تجارت، تعطیلات، تفریح، ماجراجویی یا حتی درمان های پزشکی سفر می کنند. همچنین مردم محلی را به تولید و فروش بسیاری از اقلام صنایع دستی، مواد غذایی محلی، انواع مختلف سوغاتی، لباس و … تشویق می کند.

 با چندین فعالیت مرتبط با تجارت و گردشگری، این صنعت دارای پتانسیل فوق العاده ای برای ایجاد اشتغال و همچنین کسب درآمد ارزی است. کشورهای زیادی در جهان مانند موریس، مالزی، سنگاپور، فیجی و کارائیب وجود دارند که اقتصاد آنها عمدتاً توسط گردشگری هدایت می شود.

 

 

آیا شما هم تجربه‌ی گردشگری دارید؟ به کدام مناطق سفرکرده‌اید؟

شما چه نوع از گردشگری‌های دیگر را میشناسید؟ در میان انواع گردشگری ها با اهداف مختلف، کدام یک موردعلاقه‌ی شماست؟

مارسین-سازه هایی از جنس هنر و تجربه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *