تاثیر اپیدمی کرونا بر صنایع دستی ایران وجهان
صنایع دستی یکی از بازارهای حساس است که وابستگی شدیدی به حضور گردشگران دارد،تاثیر اپیدمی کرونا بر صنایع دستی ایران وجهان ویروس کرونا در مدت اخیر باعث شده تا گردشگری داخلی و خارجی ایران تحت تأثیر قرار بگیرد و همچنین سفرهای نوروزی خانواده‌ها رو به کاهش برود؛ در این وضعیت اوضاع بازار صنایع دستی وخیم به نظر می‌رسد.و خرید و فروش صنایع دستی کاهش چشمگیری پیدا کرده است.
تعاونی‌های صنایع دستی با مشکل بیمه مواجهند
وی با اشاره به مشکلات پیش روی تعاونی های زنان گفت: در حال حاضر تعاونی ها و فعالان بخش صنایع دستی و گردشگری در حوزه بیمه و تامین اجتماعی با مشکل مواجه هستند و طی چند سال گذشته با بیمه های تفکیک شده و خرد توانستیم این بخش را حفظ کنیم. متاسفانه هیچ صندوق حمایتی یا اعتبار مشخصی وجود ندارد که بتوانیم به صورت اضطراری به واحدهای تولیدی صنایع دستی تزریق کنیم و بخشی از ضرر و زیان وارده به کارگاههای تولیدی را کاهش دهیم.
به گفته استاد رضایی، صندوق ضمانت سرمایه گذاری بخش تعاون در راستای حمایت از تعاونی ها تا سقف ۵۰۰ میلیون تومان طرح هایی که دارای توجیه اقتصادی و قابل سرمایه گذاری باشند را، ضمانت می کند.
بازار صنایع دستی تحت تاثیر ویروس کرونا
مدیرعامل اتحادیه تعاونی های صنایع دستی استان تهران در ادامه درباره تاثیر کرونا بر حوزه صنایع دستی، اظهار کرد: با شیوع کرونا درآمد بخش اعظمی از فعالان بخش صنایع دستی، گردشگری و بوم گردی به شدت کاهش یافته و بازار صنایع دستی هم مانند سایر بازارها تحت تاثیر قرار گرفته است به نحوی که اکثر فعالیتها با وقفه و تعطیلی روبه رو شده است.
پیش‌بینی فروش اینترنتی برای کاهش ضرر و زیان
وی افزود: برای کاهش زیان فعالان این بخش، فروش اینترنتی صنایع دستی را در دستور کار قرار دادیم تا فعالان صنایع دستی در بستر شبکه های اجتماعی و سایتهای اینترنتی فعالیتهای خود را دنبال کنند.
استاد رضایی تنظیم بسته های ویژه صنایع دستی و پیش بینی تخفیف برای خرید صنایع دستی را از دیگر اقدامات صورت گرفته برای حمایت از فعالان بخش صنایع دستی عنوان کرد.
رئیس کمیسیون زنان اتاق تعاون ایران در پایان تاخیر در پرداخت اقساط بانکی، مذاکره در خصوص بیمه تامین اجتماعی و حمایت مالی از تعاونی ها را از دیگر اقدامات پیش بینی شده برای کاهش آسیب های اقتصادی ناشی از کرونا در حوزه تعاونی های زنان و صنایع دستی عنوان کرد.
به گزارش ایسنا، به دنبال شیوع بیماری کرونا در کشور بسیاری از مشاغل و کسب و کارها آسیب دیدند.
مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در گزارشی ضمن بررسی تاثیرات شیوع کرونا بر صنایع دستی بیان داشته که بحران کرونا موجب شده فعالیت رسمی ۱۴۴.۵۳۵ کارگاه شناسایی شده و دارای مجوز از معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با مخاطره جدی روبه‌رو شود.
به گزارش ایلنا، مرکز پژوهش‌های مجلس در ادامه سلسه گزارش‌های خود درباره راه های مواجه با شیوع کرونا این بار تاثیرات کرونا بر صنایع دستی را بررسی کرده است.
طبق این گزارش بنا بر ادعادی سازمان‌های متولی فرش دستباف و صنایع دستی در حدود ۲.۵ میلیون نفر کارگر ماهر به صورت رسمی و غیررسمی در این بخش فعالیت می‌کنند.
همچنین بیش از ۷۰ درصد شاغلان در حوزه صنایع دستی را زنان تشکیل داده که با توجه به اقتضائات فرهنگی و اجتماعی جامعه ایران، رونق صنایع دستی مهم‌ترین ابزار برای تعادل بین کار و زندگی در جامعه زنان محسوب می‌شود.
بر اساس این گزارش تجارت صنایع دستی با سهم بالا در ایجاد اشتغال، هزینه تولید پایین، تنوع تولید، عدم نیاز به زیرساخت‌های گسترده و حجم بالای سرمایه‌گذاری، یکی از ارکانی است که می‌تواند سهمی عمده و چشمگیر در رشد اقتصادی و افزایش درآمدهای ارزی کشور از محل صنایع غیرنفتی داشته باشد.
اما به نظر می‌رسد حوزه صنایع دستی در مقام اجرا، آن‌گونه که باید و در حدی که لازم است مورد توجه قرار نگرفته و در عرصه تجاری و تعاملات با طرف‌های خارجی مد نظر قرار نمی‌گیرد. اکنون نیز بحران کرونا موجب شده تا این بخش از اقتصاد فرهنگ با فشارحداکثری مواجه شده و فعالان این حوزه بیش از گذشته آسیب‌پذیر شوند.
طبق این گزارش بحران کرونا تأثیرات فروانی بر مشاغل و کسبوکارهای حوزه صنایع دستی داشته و موجب شده فعالیت رسمی ۱۴۴.۵۳۵ کارگاه شناسایی شده و دارای مجوز از معاونت صنایع دستی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که حدود ۴۵۰ هزار شغل رسمی را ایجاد نموده اند با مخاطره جدی روبه‌رو شود؛ در ۶ کلانشهر اصلی کشور بیش از ۲۵۰۰ فروشگاه صنایع دستی قرار دارد که نقش بسزایی در عرضه محصولات صنایع دستی دارند که این فروشگاه‌ها نیز تعطیل شده‌اند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد لغو بازارچه‌های موقت نوروزی در سال ۱۳۹۹ باعث از دست دادن فروش حدود ۹۰ میلیارد تومانی فروش و درآمد کسبوکارهای این هنر ـ صنعت در دوران کرونا شده به‌علاوه اینکه به واسطه بسته شدن مرزها، صادرات صنایع دستی اعم از رسمی و چمدانی به میزان حدود ۹۰ میلیون دلار آن هم فقط ۲ ماهه اسفند ۱۳۹۸ و فروردین ۱۳۹۹ با کاهش چشمگیری مواجه شده است. شواهد نشان می‌دهد ایجاد اشتغال جدید در صنوف تولیدی کوچک و کارخانه‌های مقیاس پایین حداقل تا دو سال پس از تعطیلی امکانپذیر نیست و از آنجا که مشاغل و کسبوکارهای حوزه صنایع دستی از این جنس هستند، بیم آن می‌رود که استمرار وضع بحرانی موجود باعث شود که بسیاری از مشاغل و کسبوکارهای وابسته این حوزه برای همیشه از گردش فعالیت اقتصادی کشور خارج شده و تعطیل شوند.
در این شرایط می توان گفت مهم‌ترین اقدامات دولت در طی این مدت استمهال حق بیمه سهم کارفرما برای دوره سه ماهه منتهی به اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ توسط سازمان تأمین اجتماعی، استمهال هزینه های برق و گاز مصرفی برای دوره سه ماهه منتهی به اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۹ توسط وزارتخانه‌های نیرو و نفت، استمهال یا بخشودگی کامل اجاره بهای اماکن و فضاهای گردشگری واگذارشده به بخش خصوصی در طول دوره تعطیلی یا افزایش دوره بهره‌برداری حسب شرایط چارچوب واگذاری و اعطای تسهیلات با نرخ ۱۲ درصد به واحدها و کسبوکارهای آسیب‌دیده از شیوع ویروس کرونا است.
درآمد صنایع دستی در سال ۹۸
خسارت‌های کرونا به صنایع دستی
پای سخن فروشندگان
در تهران وقتی نامی از صنایع دستی برده می‌شود، بلافاصله فکرها به سمت خیابان استاد نجات‌اللهی (ویلا) می‌رود، چراکه بزرگترین فروشگاه‌های صنایع دستی کشور در این خیابان قرار دارند. تا پیش از شیوع کرونا در مقابل ویترین‌های این مغازه‌ها یک گردشگر خارجی مشاهد می‌شد که در حال بازدید از صنایع دستی هنرمندان ایران و انتخاب یک سوغاتی برای داشتن یادگاری از سفر به این دیار کهن بود، اما این روز‌ها فروشگاه‌های خیابان نجات‌اللهی حال خوشی ندارند.
یکی از فروشندگان فروشگاه میراث ملل به ایکنا می‌گوید: فقط می‌آییم که فروشگاه باز باشد، درآمد صنایع دستی از نصف سال گذشته هم کمتر شده است. دیگر نه گردشگری وجود دارد و نه ایرانی مسافری، شرکت‌ها و اداره‌جات که قبلاً مشتری ثابت ما بودند نیز خرید آنچنانی ندارند. بسیاری از محصولات قیمتشان تغییری نکرده است، اما مشتری نیست.
وی می‌افزاید: عمده مشتریان ما چینی و روسی بودند، با آمدن کرونا به چین حضور چینی‌ها در بازار صنایع دستی هم تعطیل شد. فقط ما نیستیم که دچار این وضعیت شده‌ایم؛ بیشتر تولیدکنندگان و فروشندگان هم همین وضعیت را دارند.
این فعال حوزه فروش صنایع دستی ادامه می‌دهد: فروش اینترنتی هم راه انداختیم، اما کسی از آن استقبال نکرد، فروشگاه‌های ما معمولاً مشتری ایرانی ندارد.
اگر ایرانی باشد یا ایرانی مقیم خارج است که به ایران سفر کرده و محصولی همراه خود می‌برد یا اینکه اداره‌جات و شرکت‌ها هستند. کرونا موجب شد تا هر دوی این گروه از مشتریان را از دست بدهیم، چراکه نه سفری به ایران انجام شد و نه اینکه شرکت‌ها فعال بودند.
حمید از فروشندگان فروشگاه تخت جمشید هم همان سخنان همکارش در فروشگاه میراث ملل را تکرار کرد و می‌گوید: اینجا را ببینید پرنده پر نمی‌زند، در فروشگاهی به این بزرگی امروز فقط ۲۰۰ هزار تومان فروش داشته‌ایم که این اصلاً قابل مقایسه با قبل از کرونا نیست. در هفته نهایتاً ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان فروش بوده است، آنها را هم نه گردشگران خارجی که ایرانی‌ها خریده‌اند. دیگر هزینه‌های جاری فروشگاه مانند هزینه برق و .. بماند.
وی می‌افزاید: موجودی صنایع دستی در فروشگاه برای سال گذشته است، هیچ محصول جدیدی برای امسال نداریم، باید این اجناس را بفروشیم تا بتوانیم کار جدید بیاوریم و عرضه کنیم، قیمت‌ها هم همه برای سال گذشته است و تازه برخی هم آن را نصف قیمت می‌فروشند. خیلی از فروشگاه‌ها تعطیل شدند یا در حال تعطیل شدن هستند، بسیاری از همکاران ما از کار بیکار شده‌اند، فروشنده‌ای را می‌شناسم که کل فروشگاه و محصولات داخل آن را فروخت تا بتواند چک‌ها و بدهی‌های خود را صاف کند.
این گلایه و شکایت‌ها در سخنان همه فروشندگان حاضر در این خیابان تهران، که به بورس صنایع دستی ایران معروف است، یکسان و گویای آن است که وضعیت صنایع دستی مانند شهر‌های کرونازده قرمز است.
شاهین مدیر یکی دیگر از فروشگاه‌های صنایع دستی خیابان استاد نجات‌اللهی است و به ایکنا می‌گوید: الان روزی یک یا دو مشتری داریم که خرید محدودی دارند، فروش اینترنتی هم راه‌انداختیم، اما به دلیل اینکه امکان سرایت ویروس کرونا در ارسال محصولات وجود داشت مورد استقبال قرار نگرفت.
وی می‌افزاید: هر مغازه‌دار و فروشگاهی یک شب عید دارد و فروش شب عید، کاستی بازار طی ماه‌های گذشته را جبران می‌کند اما با شیوع ویروس کرونا که توریست‌ها و گردشگر‌ها عمده مشتریان صنایع دستی هستند، دیگر به بازار مراجعه نکردند؛ تمام امید ما به شب عید و خرید شرکت‌ها و اداره‌ها بود، آنها هر ساله شب عید محصولات صنایع دستی را در تعداد زیاد می‌خریدند و به کارکنان خود هدیه می‌دادند، اما از ۱۵ اسفند که همه جا تعطیل شد دیگر خبری از خرید شرکت‌ها هم نبود.
این فروشنده صنایع دستی یادآور می‌شود: سال گذشته تقریباً قیمت صنایع دستی تغییر چندانی نداشت، اما امسال برخی تولیدکنندگان ۱۵ تا ۲۰ درصد بر قیمت محصولات خود برای جبران خسارت‌ها افزوده‌اند، اما مشتری وجود ندارد که این تفاوت قیمت را حس کند. طی این سال‌ها به دلیل تغییر قیمت ارز، فقط به دلیل گران‌شدن مواد اولیه برخی محصولات قیمت آنها هم دچار تغییراتی شد اما مابقی محصولات تغییر چندانی نداشته‌اند. این محصول قیمتی حدود ۷۰۰ هزار تومان دارد، اما من حاضرم آن را الان ۳۰۰ هزار تومان بفروشم.
