هنر اریگامی یا هنر کاغذ و تا

هنر اریگامی یا هنر کاغذ و تا

 

اریگامی چیست؟

هنر اریگامی یا هنر کاغذ و تا اریگامی یا «هنر کاغذ و تا» یکی از کاردستیهای محبوب ژاپنی است که امروزه در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد.

 

تاریخچه اریگامی:

روش ساخت کاغذ ظاهرا در حدود سال ۱۰۰ میلادی در چین شروع شد و تا بیش از پانصد سال به‌صورت یک راز نگهداری می‌شد.

در حدود قرن ششم میلادی این صنعت توسط راهبان بودایی از چین به ژاپن وارد شداز این زمان به بعد یعنی از نیمه‌ی دوم قرن چهاردهم میلادی مصرف کاغذ برای کتاب در اروپا متداول شد.

اگر چه از ابتدای همین قرن استفاده از کاغذ در انگلستان رواج یافت، ولی اولین کارگاه تولید کاغذ در قرن پانزدهم در هرتف ورد انگلستان برپا شد.

اولین کارگاه ساخت کاغذ در آمریکای شمالی در سال ۱۶۹۰ ایجاد شد. گروهی معتقدند که اولین بار تا کردن کاغذ در چین متداول شده است.

استفاده از ماکت‌های کاغذی خانه برای سوزاندن در مراسم تدفین از دلایل این ادعا است.

اما شکی نیست که این ژاپنی‌ها بودند که هنرتا کردن کاغذ را کمال بخشیدند و به‌ عبارتی از آن خود ساختند.

البته هزینه‌ی بالای تهیه‌ی کاغذ ایجاب می‌کرده است که از این هنر فقط برای مراسم خاص استفاده شود، مانند پروانه‌های کاغذی نر و ماده که برای تزیین فنجان‌ها در مراسم ازدواج استفاده می‌شده است.

در دوره‌های مختلف تاریخی ژاپن، اریگامی حضور داشته است. در خلال دوره‌ی موروماچی در قرون چهاردهم تا شانزدهم میلادی (۱۳۳۳ – ۱۵۷۳) اریگامی مدرن به‌گونه‌ای اصولی توسط یک نویسنده‌ی ناشناس نگاشته شده است.

سپس در دوره‌ی ادو (۱۶۰۳ – ۱۸۶۷) اریگامی به‌صورت یک سرگرمی فراگیر درآمد که البته در آن زمان Orisue نامیده می‌شد. کتاب “چگونه ۱۰۰۰ مرغ ماهیخوار با کاغذ بسازیم” در سال ۱۷۹۷ در ژاپن به چاپ رسید.

در دوره‌ی میجی (۱۸۶۸ – ۱۹۱۲) اریگامی در برنامه‌ی درسی مدارس و حتی مهدکودک‌ها وارد شد تا کودکان هنر و مهارت کار با انگشتان را بیاموزند.

از آن زمان تاکنون کاغذ مربعی ۱۵ در ۱۵ سانتی‌متری اریگامی در همه‌جا فروخته می‌شود و اریگامی برای سرگرمی و آموزش در مقیاس وسیع مورد استفاده است.

گروهی معتقدند که در اسپانیا تا کردن کاغذ مستقل از ژاپن ابداع شد. گنجشک کاغذی اسپانیایی (Pajarita)، در قرن شانزدهم میلادی و یا حتی قبل از آن ساخته شده است.

در انگلستان از حدود قرن شانزدهم میلادی از روش‌هایی برای تا کردن دستمال سفره بر روی میز غذا در محافل استفاده می‌شده است، که احتمالا بعدها به خم کردن کاغذ تبدیل شده باشد.

هر چند امروزه آن را قسمتی از اریگامی می‌دانند ولی احتمال ابداع آن به طور مستقل از اریگامی نیز مطرح است.

یادداشت‌هایی در زمینه‌ آموزش و خم کردن کاغذ در حدود سال ۱۸۷۴ به چاپ رسیده است. جزئیات نحوه ساخت پرنده در حال پرواز هم در سال ۱۸۸۹ چاپ شده است. افراد مشهور در زمینه‌ی اریگامی در سال ۱۹۵۲ “ج. لگمان” کتاب “کتاب‌شناسی خم کردن کاغذ” را به چاپ رسانید.

 

 

کاربرد اریگامی در زندگی روزمره:

Origami Folding نقشه‌های جغرافیایی یا مثلاً نقشهٔ سیستم حمل و نقل شهری از مواردی است که امروزه مطرح شده و با کمک اریگامی می‌توان به عنوان مثال تمام قسمت‌های یک جاده را از ابتدا تا انتها به صورت متصل مشاهده کرد.

(به قول “تاکتوشی نوجی ما” مدرس دانشگاه “کیوتو”و استاد اریگامی» تئوری اریگامی را می‌توانیم برای همه چیز استفاده کنیم، زیرا همه جا هست. «او مردم را در حالی تصور می‌کند که در مبل‌های تاشو خود نشسته‌اند و در هنگام زلزله، خانه‌های آن‌ها به جای فروریختن، فقط مقداری تا می شود. نوجیما با اسکتفاده از اصول اریگامی، در حال کار روی طرحی است که استفاده از انرژی در ماهواره‌هارابهینه می‌سازد.

«آچیرو هاگیوارا» دانشمند ژاپنی، در حال پیدا نمودن راهی است که قسمت تاشونده‌ای در خودروها ساخته شود تاانرژی تصادف به جای تخریب، در آن قسمت‌ها جذب شود.

«رابرت ل نگ» کیسه هوایی برای خودروها طراحی نموده ا ست که به راحتی درهنگام تصادف باز شده و سرنشین‌ها راازصدمه دیدن محافظت می‌کند.

ساختمان بزرگترین تلسکوپ فضایی جهان به نام چشم شیشه‌ای، بر اساس قوانین اریگامی طراحی گردیده است. این تلسکوپ مثل یک گل باز می‌شود. مساحت این تلسکوپ در حالت باز، بی شتر از مساحت یک زمین فوتبال می‌باشد. این تلسکوپ براساس نرم‌افزار “تری میکر” ساخته شده‌است، که استاد به نام اریگامی، و پژوهشگر سکابق ناسا، آقای “رابرت لنگ” آن را طراحی نموده است، و با همکاری دانشمندان لبراتوار “لرنس لیورمور”در کالیفرنیا ساخته شد.

ساختمان کتابخانه عمومی شهر «سیاتل» بر اساس اریگامی ساخته شکده اسکت. طراح این بنا، «رم کولهاس» آلمانی و «جوشا راموس» هستند. یکی از کاربردهای اریگامی ساخت بناهای زیبا و مقاوم در برابر زلزله است.

اریگامی در ساخت نقشه‌ها، چادرها، ظرف‌های غذا و گنبد استادیوم‌ها، کمک شایان توجهی کرده‌است.

درنای کاغذی:

ساداکو ساساکی(۱۹۵۵–۱۹۴۳) دختر بچه‌ای ژاپنی بود و زمانی که فقط ۲ سال داشت، حادثه انفجار هسته‌ای در هیروشیما (۶ اوت ۱۹۴۵) اتفاق افتاد. ساداکو بزرگ شد و در یازده سالگی، مشخص شد او به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد رادیواکتیو به بیماری لوسمی مبتلاست.

مدت‌ها در بیمارستان بستری بود و تنها آرزویش این بود تا روزی سلامت کامل خود را به دست بیاورد.

یک روز دوست بسیار صمیمی اش (که در حال حاضر زنی مسن است) به او گفت که بر اساس یک افسانه قدیمی، هر کس بتواند هزار درنای کاغذی بسازد، به آرزویش می‌رسد.

ساداکو که آرزویی جز سلامتی و زندگی عادی نداشت، دست به کار ساختن درناهای کاغذی شد.

او آنقدر این کار را ادامه داد که اطراف تختش در بیمارستان، همیشه مملو از درناهای کاغذی بود. درناهای ساداکو، از هر کاغذی که به دستش می‌رسید ساخته می‌شد: کاغذ شکلات، پاکت نامه، برگه‌های باطله ساداکو موفق شد هزار درنای کاغذی بسازد، اما بیماری او سرسخت تر از این حرف‌ها بود. مرتب از او آزمایش خون گرفته می‌شد و تعداد گلبول‌های سفید خونش شمارش می‌شد.

آرام آرام تعداد گلبول‌های سفید خون ساداکو افزایش می‌یافت ولی این به معنی بهبودی او نبود و درست برعکس، به معنی این بود که مرگش نزدیک است.

ساداکو به ساختن درناهای کاغذی ادامه داد و البته هر روز تعداد گلبول‌های سفید خونش را هم یادداشت می‌کرد. او هنوز هم امید داشت. درناهای کاغذی ساداکو هر روز کوچکتر و کوچکتر می‌شدند تا جایی که آخرین درناهایش را با کمک سوزن می‌ساخت.

۲۵ اکتبر ۱۹۵۵ رسید و ساداکو که تنها ۱۲ سال داشت، در میان انبوهی از درناهای کاغذی جان سپرد. می‌گویند زمانی که ساداکو را بر روی تخت بیمارستان مرده یافتند، به درناهای کاغذی چشم دوخته بود که بادی که از پنجره باز اتاقش به داخل می‌وزید، آن‌ها را تکان می‌داد.

ساداکو از دنیا رفت. از دنیایی که ما هر روز با تمام وجود به کراهت آن عشق می‌ورزیم. دنیایی که بزرگترهایش (به خیال خامشان) برای آینده کودکانشان جنگ راه می‌اندازند و با دست خودشان، آینده سازانشان را به خاک می‌سپارند. وقتی همکلاسی هایش فهمیدند که او قادر نبوده رویای خودش را کامل کند، همه تصمیم گرفتند تا درست کردن پرنده دریایی را بیاموزند.

بزودی آنها توانستند کار ساختن هزار پرنده دریایی ساداکو را تمام کنند و به رویای او تحقق بخشند.

بچه ها تصمیم گرفتند به تمام کودکان دیگر ژاپنی نامه نوشته وداستان ساداکو را به آنها گفته و از آنها خواستند با جمع آوری پولهایشان بنای یاد بودی برای ساداکو و گسترش پیام صلح او بسازند.

وقتی دولت ژاپن از این طرح مطلع شد تصمیم گرفت یک پارک در هیروشیما را بنام پارک صلح تغییر نام دهد. آنها در این پارک بنای عظیمی ساختند و شبیه پرنده دریایی ساداکو یک پرنده دریایی بزرگ ساخته و روی این بنا قرار دادند. همکلاسیهای او تصمیم گرفتند بخاطر احترام گذاشتن به ساداکو نوشته ای بر روی پایه این بنای یاد بود، نصب نمایند.

این متنی است که آنها انتخاب کردند: این فریاد ماست. این خاسته ی ماست. صلح در دنیا.

 

 

 

 

فواید اوریگامی برای کودکان:

اوریگامی ترکیبی از هنر و علم است و به نوعی به هردو نیمکره مغز مربوط می شود. جهت ساخت اوریگامی به هردو دست نیاز است پس تمرین اوریگامی ورزشی مفید برای مغر محسوب می شود و با توانمند کردم هر دو نیمکره مغز به حل مسائل پیچیده کمک می کند. اوریگامی نه تنها در پرورش هوش بچه ها مفید است، بلکه برای کودکان استثنایی و با بهره هوشی کم هم قابل استفاده و بسیار مفید است.

افزایش صبر و پیگیری کودک

اوریگامی به کودکان شما صبر و شکیبایی، پیگیری در کار و خلاقیت را آموزش می دهد. با ساخت اوریگامی و تا کردن های پی در پی کاغذ طبق الگوها و نقشه های موجود، کودکان شما یاد می گیرند که تا پایان کار ساخت اوریگامی صبور باشند و کار خود را پیگیری کنند و به طور عملی درک می کنند که اشتباه کردن فرایندی طبیعی در روند کارشان است.

تقویت تجسم هنری

شباهت ساخته های کاغذی  اوریگامی به واقعیت، موجب پرورش ذائقه بصری کودک می شود که مبنای هنر های زیبا و گرافیک است.

پرورش خلاقیت کودک

ساخت اوریگامی همانند بازی با لگو و خانه سازی برای کودکان است و خلاقیت کودکان را پرورش می دهد. همان طوریکه که در ساخت یک قلعه با لگو، بلوک های لگو با الگوی خاصی کنارهم قرار می گیرند تا قلعه درست شود، در اوریگامی هم یک تکه کاغذ به دفعات و به شکلهای مختلف تا می شود تا شکل های مجسمه کاغذی به دست آید.

تقویت دقت و مهارت کودکان با پیروی کردن از دستور العمل ها

برای ساخت مجسمه های کاغذی با روش اوریگامی، یک برگ کاغذ باید به صورت مرحله  به مرحله و بدون امکان گذر کردن از یک مرحله یا حذف مرحله قبلی تا شود و لازم است از دستور العمل کار به دقت پیروی شود. این مهارتی است که لازمه بسیاری از مراحل زندگی برای کودکان و بزرگسالان است.

تقویت تمرکز و کمک به مهار استرس

اوریگامی می تواند به صورت یک فعالیت در تنهایی یا درجمع انجام شود و تا کردنها مکرر و تمرکز بر ساخت یک شکل مشخص؛ باعث رها شدن استرس و تنش های روزانه می شود.

تقویت مهارتهای اجتماعی

اوریگامی می تواند به صورت یک فعالیت گروهی در جمع خانواده و با حضور اعضای خانواده و یا در کلاس درس انجام شود که موجب تقویت مهارت های اجتماعی کودکان و نزدیک شدن اعضای خانواده / کلاس درس به یکدیگر شود.

---

مارسین-سازه هایی از جنس هنر و تجربه