صنایع دستی ثبت شده در یونسکو

3- تبریز، شهر جهانی فرش

تبریز شهری در شمال غربی ایران،با مردمانی ترک زبان و دارای قدمت چند هزار ساله،در خیلی از مسائل حرفی برای گفتن دارد.این شهر به دلیل قرار گرفتن در راه ابریشم از دیر باز در تجارت و کسب وکار دست بر اتش داشته است.از میان تمام صنایع دستی موجود در این شهر،فرش های دستباف تبریز شهرتی جهان دارد.تبریز در سال 2015 به عنوان شهر جهانی صنایع دستی در شورای جهانی به ثبت رسید.فرشهای دستباف مشهورترین و محبوب ترین صنایع دستی ایران در کل جهان است.

تنوع طرح و رنگ،ظرافت در بافت،نقش های رویایی و هنر بی نظیر فرشبافان تبریزی،فرش دستباف تبریز را میان تمام فرشهای ایرات متمایز کرده است.

4- شهر جهانی گوهر سنگ – مشهد

با توجه به طبیعت مشهد (استان خراسان) و پدیده های زمینه شناختی انواع مختلفی از گوهر سنگ ها در این شهر به وجود امده اند.که یکی از مشهورترین انها سنگ فیروزه است.گوهر سنگ ها به دو دسته قیمتی و نیمه قیمتی تقسیم می شوند.در این بین همانطور که گفتیم فیروزه نیشابور از شهرت جهانی برخوردار است.شاید برایتان جالب باشد که بدانید 90 درصد کارگاه های سنگ تراشی مقل تولید انواع انگشتر تسبیح و از این قبیل در شهرمشهد قرار دارد.فیروزه و عقیق از پر کاربرترین آنهاست.مشهد با 39 گونه مختلف توانست در سال 2016 به ثبت جهانی برسد.

5- ملیله سازان زنجانی

شهر تاریخی زنجان بیشتر به صنعت چاقو سازی و البته مسگری خود مشهور است.اما هنری در این شهر رواج دارد به نام ملیله سازی که با مفتول های نازک نقره به خلق آثار هنری می پردازند.(همه چیز در مورد ملیله کاری).این هنر یک هنر خاص است که شهرت عام ندارد.هنر ملیله کاری توانسته خود را در لیست ثبت جهانی شورای صنایع دستی قرار دهد و با نام زنجان خود را به ثبت برساند.

6- مریوان شهر گیوه ها

شهر مریوان واقع در استان کردستان،به خاطر گیوه ها و کلاش هایش به شهرت جهانی رسیده است.این شهر در سال 2017 به خاطر بافت گیوه های مخصوص خود به ثبت یونسکو رسید.گیوه نوعی کفش سنتی از که از مواد طبیعی و بومی بافته می شود.این نوع کفش ها در استان ها و شهرهای کرد نشین کشور هنوز به صورت رومزه در زیر لباس های کردی استفاده می شود.در فرهنگ کردی پوشیدن لباس سنتی یک عادت است و هنوز مردم کد زبان از لباس های سنتی خود استفاده می کنند. در زبان کردی به گیوه،کلاش می گویند و این نوع کفش ها به این نام مشهور تر هستند.

7- منبت کاری آباده

منبت کاری به هنر برجسته سازی روی چوب گفته می شود.برای اطلاعات بیشتر می توانید مقاله همه چیز در مورد منبت کاری را مطالعه کنید.

هنر منبت در شهرهای بسیاری رواج دارد. حتی در خود شهر آباده نیز صنایع دستی مختلفی وجود دارد.اما منبت در آباده به قدری هنرمندانه انجام می شود که در سال 1387 منبت آباده به ثبت جهانی یونسکو رسید و شهر آباده به عنوان پایتخت منب کاری جهان انتخاب شد.شهر آباده در استان فارس واقع شده است.

8- زیلو های میبد یزد

سال 2018 بود که زیلو های پنبه ای دستباف میبد یزد به ثبت جهانی رسید.میبد شهری با قدمت 7 هزار ساله است. زیلو های دستباف به خاطر سازگار که با محیط زیست و محیط طبیعی یزد دارند مورد استفاده روزمره مردم قرار می گرفته است.این هنر در میبد سابقه طولانی دارد.یکی از زیلوهایی که در موزه نگهدای می شود متعلق به 808 سال پیش است.

9- پایتخت سفالگری ایران-لالجین همدان

اگر به شهر لالجین سفر کرده باشید،مغازه های و کارگاه های سفالگری را در گوشه کنار آن خواهید دید.شهر لالجین در استان همدان واقع شده است.این شهر در سال 1395 به عنوان پایتخت سفالگری در شورای صنایع دستی جهانی یونسکو به ثبت رسید.بخاطر خاک رس مرغوب این منطقه،هننر سفالگری پیشینه ای طولانی در لالجین دارد.

10- شیریکی پیچ های سیرجان

شیریکی پیچ نوعی گلیم خاص است که در شهر سیرجان و بافت بافته می شود.این گلیم ها در نوع خود منحصر به فرد هستند.امروزه این گلیم ها با ترکیب با قالی نیز بافته می شوند.یکی از ویژگی ها گلیم شیریکی پیچ سیرجان،طرح های غیر تکراری و بدون نقشه بودن آن است که از الهام و ذوق هنرمند بافته می شود.در سال 2017 شیریکی پیچ سیرجان به ثبت جهانی صنایع دستی یونسکو رسیده است.

11- ملایر و مبلمان های سنتی منبت کاری شده

ملایر و مبل های سنتی و منبت کاری شده اش دیگر به شهرت جهانی رسیده است.هنرمندان ملایری به قدری این کار راه هنرمندانه انجام می دهند،که خود را از همه هم صنفان خود متمایز کرده اند.شهر ملایر واقع در استان همدان در سال 1398 به خاطر هنر منبت کاری مبل به ثبت جهانی یونسکو رسید.هر سال در ملایر جشنواره مبل برگزار می شود تا این هنر را به همگان معرفی کند.

روستاهای ثبت شده در شواری جهانی صنایع دستی

1- چادر شب های جهانی شده قاسم آباد گیلان

شاید با شنیدن نام قاسم آباد بیشتر به یاد رقص مخصوص آنها بیوفتید.اما قاسم آباد گیلان به چیزهای دیگری نیز شهره است.در سال 2020،چادر شب های بدون نقشه و زیبای قاسم آباد به ثبت جهانی یونسکو در آمد.چادر شب ها با قدمت 2000 ساله به عنوان دور پیچ کمر زنان در شالیزارها استفاده می شده است.اما امروزه بیشتر به عنوان سفره،روتختی و امثال اینها استفاده می شود.

2- هنر 7 هزار ساله سفالگری کلپورگان سیستان

روستای کلپورگان سیستان و بلوچستان به خاطر ساخت خاص سفال هایشان مشهور هستند.در این منطقه هنوز سفالگری به روش سنتی انجام می شود و تمام مراحل بدون چرخ سفالگری و با دست انجام می شود.از ویژگی های منحصر به فرد سفال های کلپورگان، طرح های خاص و باستانی آن است.طرح انواع اشکال هندسی در این نوع سفال ها رواج دارد.در ساخت سفال های کلپورگان به جای لعاب از نوعی رنگ قهوه ای یا مشکی به نام تبوک استفاده می شود.

سفال های دست ساز روستای کلپورگان در سال 2017 به ثبت جهانی یونسکو رسید.

3- هنر توبافی روستای خراشاد بیرجند

توبافی یکی از زیر شاخه های هنر پارچه بافی است.این هنر در بیرجند قدمتی 300 ساله دارد.روستای خراشاد به قطب توبافی بیرجند تبدیل شده است و در سال2018 توبافی خراشاد به ثبت جهانی یونسکو رسید.توبافی  نوعی هنر پارچه بافی است که با آن محصولات مختلفی تولید می شود.محصولاتی مانند شال،حوله،حوله نوزاد،دستمال جیبی،سفره نان،چادر شب و .. با پارجه های توبافی تولید می شوند.

مهر اصالت یونسکو برای صنایع دستی چیست ؟

شرایط دریافت مهر اصالت یونسکو

نتیجه گیری

صنایع دستی ایران به قدری هنرمندانه و خاص هستند که بیشترین تعداد ثبت در یونسکو دارند.اما به آن اندازه در بازار فروش جهانی سهم ندارند.می توان به یک برنامه ریزی درست و حساب شده انواع صنایع دستی ایرانی را هر چه بیشتر به جهانیان معرفی کرد.ثبت جهانی صنایع دستی می تواند به این امر کمک کند اما به تنهایی کافی نیست.فروشگاه صنایع دستی مارسین با فعالیت چندین ساله در این حوزه سعی دارد با دادن اطلاعات به مخاطبان خود سطح آگاهی آنان را بالاتر ببرد.در صورت داشتن هر گونه نظر و پیشنهاد آن را با ما در کامنت ها در میان بگذارید.